‘Kent u dat?’ ‘Heeft u hier weleens van gehoord?’ Het publiek blijft nagenoeg stil terwijl Herman Haan (Ruurt de Maesschalck) vol enthousiasme vertelt over de Dogon en de Tellem, Afrikaanse volkeren die hem fascineerden. Hij zit in een vliegtuigstoel, af en toe komt een stewardes een drankje brengen, en hij spreekt het publiek aan alsof zij de passagiers zijn die naast hem zitten op zijn zoveelste vlucht van Mali naar Nederland. (meer…)
Derk Stenvers is net afgestudeerd en voelt dezelfde behoefte als veel leeftijdsgenoten: zelfstandigheid en autonomie. Hij wil verhuizen naar een nieuwe plek en zich deze helemaal eigen maken. Een belangrijk criterium is dus dat hij de eerste is in zijn familie die op deze plek komt te wonen. Het wordt Rotterdam. Maar tijdens een van de vele bezoeken van zijn moeder, die geregeld even boodschappen langs komt brengen, vertelt zij dat er wel degelijk familiegeschiedenis in Rotterdam ligt.
De ‘opa’ uit de titel is de overgrootvader van Stenvers, die in Rotterdam woonde voordat hij met de Holland-Amerikalijn vertrok. Wat er daarna met hem gebeurd is, is niet helemaal duidelijk, maar volgens de moeder van Stenvers zou hij op zee zijn overleden. Stenvers, gefrustreerd dat hij toch niet de eerste afgevaardigde van zijn familie is in Rotterdam, kan het er niet bij laten zitten en begint een zoektocht naar zijn overgrootvader. Hij raakt steeds meer verstrikt in de geschiedenis van deze man en al snel luidt het verhaal dat hij geblinddoekt een brandend schip zou hebben gered, overleden is aan longontsteking en op de bodem van de Atlantische oceaan beland is, bovenop het huisje van een ontevreden krab.
Stenvers speelt met humor en overtuiging een jongen die steeds dieper zinkt in een existentiële crisis. Inmiddels is zijn motivatie omgeslagen: hij wil zich niet meer losmaken van zijn familie, maar krijgt houvast door zich te verbinden aan dit verhaal. Ineens is hij de nakomeling van een legende, die door dezelfde straten liep en uitkeek over hetzelfde water.
Zo houdt Stenvers een pleidooi voor de mythe. Om de werkelijkheid te verklaren, is niet alleen de wetenschap nodig, maar net zo goed de mythevorming. Hoe anders kun je jezelf ‘stevig vastzetten in een broos narratief’? De moeder van Stenvers (door hemzelf gespeeld en te zien op een videoscherm, net als de overgrootvader), zegt steeds dat ze zo blij is dat hij ‘eindelijk op zijn plek zit’. Stenvers laat echter zien dat je jezelf in een bepaalde context moet plaatsen om een plek te kunnen opeisen in de wereld. Hij slaagt erin om binnen een half uur een mooi, rond verhaal neer te zetten dat een interessant perspectief biedt op het belang van mythevorming én de eenzaamheid die volwassen worden met zich mee brengt. Bovendien staat hij een deel van dat half uur in een rood pakje een krab te spelen zonder dat het flauw wordt. Het is een bewonderenswaardige prestatie die doet vermoeden dat we nog veel gaan horen van deze jonge theatermaker.
Foto: Wout Kruijer