De ‘vloek’ van anderhalve meter afstand, de neoliberale non-stop economie, het door subsidieverstrekkers opgelegd diversiteitsbeleid: schrijver Vera Morina en regisseur Daria Bukvić zetten in hun hertaling van Shakespeares Midzomernachtsdroom weliswaar vol in op de lach, maar kraken ondertussen harde noten (meer…)
Over het bos hoefde decorontwerper Harm Naaijer zijn hoofd niet te breken: dat stond er al. Dat is prettig als je Shakespeares even wrange als lichtvoetige komedie Een Midzomernachtsdroom wilt opvoeren, want die speelt zich voor het grootste deel af in dat magische woud waar de feeën hun grillige spel spelen. Maar voordat de handeling zich naar die wilde natuur verplaatst, moet er nog een Atheens hof gestalte krijgen. Op het grote, open veld voor de bosrand bij het Schipborgse Diep stapelde Naaijer torenhoge houten kratten. Dat moest genoeg zijn.
Welnu, dat is het ook. Zeker als blijkt dat die gevaartes zich langzaam achterwaarts kunnen bewegen, waardoor er een enorme grasvlakte ontstaat. Geen boom om je achter te verschuilen, geen struikgewas waartussen je de liefde kunt bedrijven. Ongetwijfeld in innige samenspraak met regisseur Koos Terpstra is er gekozen voor rücksichtslose kaalslag. Shakespeares rijke taal moet zijn zegenrijke werk maar in zijn uppie doen.
Het is een keuze die uitermate goed uitpakt. De bloemrijke teksten, heerlijk vertaald door Terpstra zelf, vragen al genoeg van de concentratie van de toeschouwer en het stuk is van zichzelf gecompliceerd genoeg: drie verschillende verhaallijnen die dwarsverbanden aangaan, werelden die in elkaar overlopen, geveinsde en echte liefde, waken en dromen. Een Midzomernachtsdroom is een bizar en veelgelaagd spel met werkelijkheden.
Een poging tot een samenvatting zou er zo kunnen uitzien: de nacht voordat koning Theseus en koningin Hippolyta trouwen, vluchten vier jonge verliefden om uiteenlopende redenen naar het bos waar net een echtelijke ruzie gaande is tussen Oberon en Titania, koning en koningin der feeën. Ondertussen studeren in datzelfde bos vier arbeiders een toneelspel in. Een misverstand met magisch sap laat die werelden in elkaar overlopen. Het stuk eindigt als iedereen weer bij zinnen is gekomen en we terug zijn in Athene voor een drievoudig huwelijk, waar de handswerklieden hun toneelstuk kunnen spelen. In zijn slotwoord benadrukt Puck dat we zelf meester zijn over ons geluk.
Deze samenvatting doet de rijkdom van het stuk behoorlijk tekort. U moet echt zelf gaan kijken voor de details. U zult zich niet bekocht voelen. De spelers, door Terpstra tot een hecht ensemble gesmeed, weten er in de open lucht een sublieme toneelavond van te maken. In een overrompelend tempo wordt dit verhaal over de sluipwegen der liefde opgedist.
If you could read my mind, zingt Johnny Cash bij aanvang en daarin ligt eigenlijk alles al besloten. Aan het eind van zijn turbulente leven wist Cash nog steeds dat er ‘een geest in mij is die nooit vrijgelaten zal worden’.
Een mooiere samenvatting is er niet.