De herontdekking van een meedansende camera. Logischerwijs is dat een mooie bijvangst van de tijdige keuze van de Nederlandse Dansdagen om het festival dit keer, vanwege de coronarestricties, online te laten plaatsvinden. In de eerste week van oktober verscheen iedere dag online nieuw werk van choreografen; een deel is nog t/m 18 oktober via het digitale platform te bekijken. (meer…)
De lamp gaat aan. En uit. Aan. En uit. In elke hoek een andere. Als vliegen volgen die jonge mensen in lange jurken, nylonkousen en pumps, het licht. Traag, het licht is al bijna gedoofd als hun ogen het gevonden hebben.
Ze klampen zich vast aan het schaarse licht dat zwakjes op hun gezichten schijnt, maar verliezen het even snel weer. In Memory loss van Ann van den Broek verbeeldt het de dolende zoektocht van mensen met Alzheimer of een andere vorm van geheugenverlies. Even zien ze het licht, om dan weer verder te dwalen door de gaten van hun geheugen.
Memory loss is het derde en laatste deel uit de serie The Memory Loss Collection. De eerdere delen Blueprint on memory (2018) en Zooming in on loss (2019) culmineren in dit slotstuk. Memory loss vormt een donkere, indringende voorstelling, die de toeschouwer genadeloos confronteert met het uitzichtloze ziektebeeld, maar ook met de harde omgeving waarin de zieken zich bevinden en de machteloze positie van naasten.
Dat doet de voorstelling door het perspectief van de omstander, de wetenschapper en de zieke zelf te belichten, met video als documentatie-instrument. Camera’s op het toneel tonen live op een scherm wat er gaande is. Een biechtmicrofoon staat in het midden.
Daaromheen landen voeten met nadruk op de vloer in een permanent ritme. Het ritme waarin ze lopen klinkt stevig, maar als je goed kijkt zie je dat ze nergens heen gaan. De passen worden langzaam voorzichtiger, zoekend en onzeker. Totdat ze niet meer zelfstandig kunnen en elkaar, als de lamme en de blinde, in duo’s in rondjes laten cirkelen. Nergens heen. ‘It’s happening in here/ breathe in, breathe out.’ Een doordringende stem houdt de vergetenden met dit mantra bij de les. Tevergeefs.
De regisseur van dit alles vormt Van den Broek zelf. Ze zit in het midden. Van daaruit regisseert ze de camerabeelden en vuurt ze vragen af op haar performers. Ze vormt de aanschouwer, zoals ze dat ook in het echte leven vormde: haar moeder leed ook aan de ziekte, vertelde ze aan Dans Magazine.
Ze legt ongenadig bloot wat er aan de hand is. ‘What did I ask you?’ en ‘How long have you been here?’ vraagt ze haar performers. ‘I don’t know’, is het hulpeloze antwoord.
Ze confronteert haar publiek met dat wat er aan de hand is, brengt het op beeld en in het licht. Eigenlijk is het gemeen, hoe ze de mensen vragen stelt die ze niet kunnen beantwoorden, en hen doelloos laat rondlopen in plaats van een veilige ruimte voor hen te zoeken. Je kunt er ethische vragen over stellen, want hoe gaat dit in het echte leven?
De wetenschapper wijst ons ten slotte op de harde feiten. Op het grote scherm legt ze feitelijk uit hoe geheugenverlies kan ontstaan. Het schetst een donker, triest beeld van eenzame mensen die niets meer kunnen vinden in de duisternis.
Foto: Rio Staelens
