Wat betekenen de grote gebeurtenissen uit het verleden voor ons? Waarom leven, doen en denken wij zoals wij nu doen? Het belang van historisch besef wordt maar al te vaak onderschat. Maar niet door het Amsterdamse jeugdtheatergezelschap De Toneelmakerij. Het brengt het theaterspektakel Mehmet de veroveraar, over de vijftiende-eeuwse piepjonge sultan van het Ottomaanse rijk, nu Turkije, die vriendschap sluit met een gezant van de katholieke kerk. De strijd tussen Oost en West, christendom en islam, hoofd en hart, blijkt van alle tijden.

Ad de Bont heeft een historisch epos geschreven dat draait rondom de historische figuur Sultan Mehmet II. Het verhaal loopt van de geboorte van Mehmet tot diens overwinning van de tot dan toe onneembare stad Constantinopel en komt onderweg langs liefde en verraad, list en bedrog, macht en onmacht. Gedreven door eenzaamheid en eerzucht weet Mehmet (leuk dreinerig gespeeld door Sadettin Kirmiziyüz) als klein kind al dat hij Constantinopel gaat veroveren. Maar eerst moet hij allerlei hindernissen nemen, waarvan zijn vader – die hem niet als zoon wil accepteren – de grootste is. Maar ook zijn grootvizier werkt hem tegen en zelfs zijn eigen voedster (een lekker nuchtere Debbie Korper) is het niet altijd met hem eens. Maar misschien is het vooral het trieste lot van zijn moeder, prachtig tragisch gespeeld en gezongen door Meral Polat, die hem tot zijn wrede daden drijft.

Eenmaal sultan geworden, sluit Mehmet een innige vriendschap met Christiano, een jonge afgezant van de paus. Deze relatie levert de meest fascinerende thema’s van allemaal op, en reikt van onmogelijke mannenliefde tot intense geloofsdiscussies. Jammer genoeg zijn de boeiende scènes tussen de twee mannen maar van korte duur want de voorstelling moet door, het verhaal moet verteld worden. Dat is dan ook de grootste zwakte van Mehmet de veroveraar: het verhaal is zo uitgebreid, vol verwikkelingen en intriges dat er net te weinig ruimte overblijft voor de echt heftige en emotionerende momenten. Wat dat betreft had regisseur Liesbeth Coltof hier en daar wel wat mogen inkorten.

Dat betekent echter niet dat de voorstelling, die vierenhalf uur duurt, langdradig is. Integendeel. Mehmet de veroveraar is een heerlijke totaalervaring met muziek, geweldig eten, rijke kostuums, indrukwekkende decors en een echt paard. Een gigantische Alkmaarse loods is speciaal voor dit theaterspektakel ingericht en ingedeeld in drie imposante speelruimtes. Doordeweeks zal de voorstelling voor scholen worden gespeeld, inclusief uitgebreid educatief programma. Ongetwijfeld zal dat een groot succes zijn want Mehmet de veroveraar is een prachtige combinatie van geschiedenis en actualiteit, emotie en rede, kunst en spektakel.

(foto: Sanne Peper)

Lees ook het artikel ‘Baanbrekers nemen afscheid’ in het zomernummer van TM