Zangeres, verleidster, moeder, actrice, zakenvrouw, feministe. Marlène Dietrich (1901-1992) was dat allemaal en nog veel meer. Is ze het perfecte rolmodel en inspiratiebron voor de hedendaagse vrouw die aan haar carrière werkt, moeder is en gewoon de dingen doet die ze wil en zoals zij ze wil doen?

Theaterduo Waal en Wind – Eva Marie de Waal en Sophie van Winden – onderzoekt deze vraag in de voorstelling Mama Marlène. Het is na Holy F (2016), het tweede deel van hun drieluik over de positie van de vrouw, een thema dat Sophie van Winden en Eva Marie de Waal, beiden jonge moeders en ambitieuze actrices, na aan het hart ligt.

In een ingenieuze vertelvorm (eindregie: Mirjam Koen) wisselen de twee spelers steeds van personage: Marlène en diens dochter Maria Riva, hun beider alter ego’s, en een paar paternalistische mannen. Ze verkleden zich hiervoor voortdurend in de meest extravagante kostuums, krachtige creaties van ontwerper Miek Uittenhout in de stijl van Dietrich.

Als uitvalsbasis namen ze een ontmoeting tussen twee actrices in een kleedkamer, tijdens hun audities voor een film over het leven van de beroemde femme fatale. Twee actrices die de rol heel graag willen, die heel graag willen werken en ook moeder zijn, weinig slapen, borstvoeding geven en bij hun kinderen willen zijn.

Ze trekken fel van leer tegen het idee dat vrouwen vanuit hun natuur thuis willen blijven om voor hun kinderen te zorgen, een opvatting die door filosofen Kant en Rousseau (hilarisch door Wind en Van der Waal gespeeld als twee vastgeroeste stijf dansende intellectuelen) de wereld in werd gebracht om de in hun tijd groeiende deelname van intellectuele vrouwen aan de maatschappij de kop in te drukken. (Saillant detail: de première van deze voorstelling werd eerder uitgesteld wegens de zwangerschap van een van de spelers.)

Snel wisselen de vrouwen tussen scheldkanonnades over ‘de perfecte moeder’, reflectie op hun eigen wensen en bevreemdende scènes tussen Dietrich en haar dochter, die een op zijn zachtst gezegd nogal ongezonde relatie met elkaar hadden. Het zijn wellicht wat te veel particuliere strubbelingen bij elkaar (hoewel voor mij uitermate herkenbaar) maar het tweetal weet deze wel in een interessant breder perspectief te zetten. Hun conclusie dat niet de vrouw maar de mens van nature een zorgzaam wezen is, is even eenvoudig als treffend.

Wat het echter vooral lastig maakt om echt mee te gaan in het verhaal van Mama Marlène, is de ongemakkelijke gekunsteldheid van de voorstelling. Dat ligt misschien aan de tekst, die nog niet soepel loopt, of het is een kwestie van meer ingespeeld raken. Hopelijk weten de makers dit probleem snel te tackelen, want Mama Marlène heeft de potentie om een echt meeslepende en relevante show over (de oplossing voor) vastgeroeste vrouwbeelden te zijn.

Foto: Bart Grietens