In zijn woonplaats Parijs is de Britse regisseur en theatervernieuwer Peter Brook overleden. Dat meldt de Franse krant Le Monde. Met zijn boek De lege ruimte, zijn Shakespeare-bewerkingen en zijn marathonvoorstelling Mahabharata heeft Brook enorme invloed gehad op het Europese theater van de late twintigste eeuw. Hij werd 97 jaar. (meer…)
Op het toneel van het sfeervolle lijsttheater De Kleine Willem staat een okergele caravan, geflankeerd door twee palmbomen. Voor het toneel is een mini-orkestbak gecreëerd, voorzien van een staande piano. Verspreid over de zaal zijn tafeltjes met stoelen geplaatst, op veel grotere afstand dan de voorgeschreven anderhalve meter. Waarom toch zijn theaters en concertzalen roomser dan de paus in hun omgang met de coronamaatregelen? Gelukkig laten de uitvoerders zich hierdoor niet uit het veld slaan. Blijmoedig en geconcentreerd trakteren zij ons op een puntgaaf miniatuurtje over de kracht van duurzame liefde.
Magelone & Peter is de eerste van een reeks jongerenproducties die de Reisopera aanbiedt nu alle geplande opera’s noodgedwongen zijn doorgeschoven naar latere seizoenen. Regisseur Rennik-Jan Neggers nam de liederencyclus Die schöne Magelone van Brahms als uitgangspunt voor deze tegelijkertijd vrolijk en weemoedig stemmende eenakter. Zonder een noot aan de liederen van Brahms te veranderen, weet hij samen met pianist en muzikaal leider Ben Weishaupt de oorspronkelijke tekst van Ludwig Tieck in een nieuw licht te plaatsen.
Tieck greep op zijn beurt terug op een middeleeuws verhaal over de verboden liefde van Magelone en Peter, die elkaar na vele ontberingen eindelijk in de armen vallen. Vervolgens ‘leefden zij nog lang en gelukkig’, zoals dat in sprookjes gaat. Voor Neggers aanleiding zich af te vragen hoe dat gelukkige huwelijk er in de praktijk zou hebben kunnen uitzien. Hij plaatst de handeling in de jaren zestig-zeventig van de twintigste eeuw, toen mensen massaal in hun auto stapten en met hun ‘sleurhut’ naar Frankrijk trokken.
Magelone en Peter zijn jaren geleden voor elkaar gevallen op een camping aan de Côte d’Azur. Sinds ze getrouwd zijn keren ze er elk jaar opnieuw terug. Tot grote tevredenheid van Peter, maar tot groeiende ergernis van Magelone. Zij dreigt te verstikken in de dagelijkse sleur van hun relatie. Met een verveeld gezicht komt ze op, ploft neer in een tuinstoel en zet een ouderwetse radio aan. ‘Het is heel lang geleden dat ik je voor het eerst zag…’ klinkt de stem van Corry Konings uit de speaker. Aan een tafeltje naast mij neuriet een mevrouw zachtjes mee.
Al muggenspray spuitend zwijmelt Magelone weg bij de muziek, terwijl Peter genietend meewiegt voor de palmen. Dan schakelt zij abrupt de radio uit en vertelt over haar eerste vakantieliefde. ‘Hij had zo’n mooie volle snor, hij was een echte man.’ Of ze hierbij inderdaad denkt aan Peter wordt subtiel in het midden gelaten: hij heeft slechts een minuscuul streepje haar onder zijn neus. Terwijl hij door een kookboek bladert, zingt zij ‘Sind es Schmerzen sind es Freuden’, een gesublimeerde versie van het onvervulde verlangen dat zo pakkend werd verwoord in het levenslied van Corry & de Rekels.
Doordat de liederen van Brahms in een andere volgorde zijn geplaatst, worden we deelgenoot van een huwelijkscrisis, met alle wisselende emoties die daarbij te pas komen. Gaandeweg de voorstelling klinken nog enkele fragmenten uit de smartlappen van Corry Konings, die naadloos aansluiten bij de sfeer op het toneel. Waar de levensliederen gevoelens van angst, verdriet en hoop onopgesmukt bezingen en direct ons gemoed aanspreken, werken de liederen van Brahms als sublimerende balsem op de ziel. Zo verbindt Neggers op een vanzelfsprekende, maar onnadrukkelijk manier de zogenoemd ‘lage’ met de ‘hoge’ cultuur.
In een klein uur zien we Magelone zich aanvankelijk van Peter afwenden. ‘Wir müssen uns trennen’ zingt hij halverwege vertwijfeld, terwijl zij zich nukkig in de caravan heeft opgesloten. Zijn jammerklacht doet haar hart weer ontdooien en langzaamaan dringt tot haar door dat ze toch altijd nog van hem houdt. Liefdevol legt ze een teddybeer in zijn armen en vleit ze zich tegen hem aan voor een aarzelende dans. Opgelucht zingt ze ‘Wie froh und frisch mein Sinn sich hebt’, waarna ze in duet besluiten met ‘Treue Liebe dauert lange’. Met haar lippenstipt tekent Magelone een hartje met ‘M-P’ op de caravan en schrijft er ‘Treue’ boven. Peter zet er tot slot ‘Liebe’ onder.
Vera Fiselier heeft een prachtig zuivere sopraanstem en weet met haar mimiek de almaar wisselende gevoelens van Magelone invoelbaar te maken. De lekker sullig acterende bariton Vincent Kusters is haar perfecte evenknie. Ontroerend is hij wanneer hij met zijn sonore stem al afwassend het lied ‘Liebe kam aus fernen Landen’ zingt. De aansluiting met Ben Weishaupt achter de piano verloopt over het algemeen vlekkeloos, een enkele ritmische discrepantie daargelaten.
Het is bijzonder en hartverwarmend te zien hoe een jonge generatie makers juist de sleur van het alledaagse verkiest boven de spanning van het avontuur. Magelone & Peter verdient het nog vele malen te worden uitgevoerd, vooral ook op de camping.
Foto: Annina Romita