Voordat het publiek de zaal betreedt, wordt het verzameld in een voorgeborchte alwaar het gewaarschuwd wordt, niet door een engel met een vlammend zwaard maar door een prozaïsch geprinte disclaimer die de toegang tot de hemel of hel afraadt voor iedereen onder de achttien. (meer…)
‘In de showbizz is er plek, voor elk sexy gebrek’, zingt Mira van der Lubbe in de titelsong van Maak van je shit een hit. Dus ook voor het erfelijke borstkankergen dat zij van haar moeder en oma heeft geërfd. Van der Lubbe vertelt haar indringende levensverhaal, waarin borstkanker altijd een grote rol speelt. Taboedoorbrekend, zoals ze zelf zegt, want wie deze voorstelling gezien heeft, weet precies wat borstkanker betekent voor het leven van een vrouw.
Wat in 2017 begon als een Paradevoorstelling, is nu een avondvullend programma. Het is een verhaal over de terugkerende borstkanker van Mira’s moeder, weggehaalde borsten en eierstokken, en de moeilijke beslissing voor preventieve actie nemen of levenslang patiënt blijven. Aangevuld met songteksten geschreven door vader Huub van der Lubbe en muziek van de eenpersoonsband Eva van Manen.
Van der Lubbe draagt een geel pak, haar lange haren lopen tot ver over haar schouders. Een kleine ronde verhoging is haar podium. Daar komt ze vrijwel de hele voorstelling niet vanaf, gevangen in het licht van de ziekenhuislamp die op haar is gericht. Een helder, maar statisch uitgangspunt, dat uitnodigt om de aandacht bij het verhaal te houden.
De beeldende vertelwijze van Van der Lubbe brengt haar verhaal tot leven. Haar puberteit zit bomvol voorbeelden en herkenbare herinneringen aan de eerste mobiele telefoon en de modegrillen van de jaren negentig. Borstkanker is vooral het irritante probleem van haar moeder, waar een puber maar weinig begrip voor heeft. Ook als dat verandert blijft ze lucht creëren. Met kleine opmerkingen terzijde in de rol van doktoren, een Duitse plastisch chirurg of hippe vriendin op een festival wekt ze personages snel tot leven.
Ze maakt een knappe overgang van onbezorgd pubermeisje in de jaren negentig, naar jong volwassene met problemen in het nu. Als ze op een leeftijd komt dat ze zelf moet gaan nadenken of ze actie wil ondernemen, komt er pas een echte breuk met de levens van de mensen in de zaal. Van der Lubbe legt uit wat ze meemaakt aan ziekenhuistests, trajectplannen en congressen voor dragers van het BRCA1-gen. Het roept heimwee op naar die luchtige ver-van-je-bed-show, waar glitterlipstick en ‘de laatste vakantie voor de operatie’ hand in hand konden gaan.
In de rol van haar overleden oma, die ze nooit heeft ontmoet, werkt de typering van plechtige, weloverwogen wijsgeer Van der Lubbe een beetje tegen. De vele betekenisvolle stiltes rekken hun gefantaseerde gesprek zodanig op dat ze de troostrijke woorden overschaduwen en voorspelbaar maken. Het is onderdeel van de troostrijke afsluiting van de voorstelling en vormt een sterk contrast met alle levendige herinneringen van daarvoor, waar ze je zonder problemen in meenam en die geloofwaardig en sprankelend voor je geestesoog verschenen.
De songteksten van Huub van der Lubbe dragen bij aan de vertaling van de emoties die gepaard gaan met de zware diagnose. ‘Willen dat het niet zo’ en ‘Wat maakt mij tot vrouw?’ leggen de vinger op de zere plek. De interne strijd die Mira voert, het gevoel van onrecht en heimwee naar vroeger, komt indringend over. De vele instrumenten van Eva van Manen vullen de breekbare zangstem van Mira aan. In een uur gaat Van der Lubbe zowel in verhaal als in liedtekst van argeloze puber naar een krachtige volwassene, die de tegenslagen in het leven weet te dragen. Een belangrijke les voor elk leven.
Foto: Julian Maiwald