‘Kijk naar het scherm. Dat heeft meer tijd aan jouw opvoeding besteed dan je moeder’, bericht je mobieltje tijdens de interactieve multimediashow M.U.R.S.. De boodschap is bekend. Techniek (ver)vormt en manipuleert ons.  Al blijkt de impact in dit nieuwe groots opgezette spektakel van La Fura dels Baus bijzonder klein.

De verwachtingen waren groot. Het roemruchte Spaanse theatergezelschap zou de ‘the first smartshow ever’ opvoeren. Het prachtige ronde Gashoudergebouw bouwde het gezelschap daartoe om tot een heuse ‘smart city’ vol technische snufjes. Pas wanneer bezoekers met een speciale app inloggen op het plaatselijke wifi-netwerk, gaat de voorstelling van start.

In het eerste deel van de voorstelling probeert M.U.R.S. ons vooral met eenvoudige spelletjes de stad van de toekomst in te trekken. Opdrachten en aanwijzingen ontvangen we via onze smartphone, die ook blijkt te communiceren met projecties op grote schermen. Op die manier kunnen we  met z’n allen een potje Tetris spelen met als blokken onze foto’s, gokken op beurskoersen en op plastic flessen via augmented reality stukjes natuur ontdekken.

Het ziet er allemaal goed en mooi uit, maar echt integreren doen de nieuwe bewoners op de eerste speelavond in Amsterdam niet. Een deel is de spelende mens in zichzelf waarschijnlijk ontgroeid. Anderen missen duidelijke spelregels. De toelichtingen die acteurs van op verschillende podia toeschreeuwen zijn door hun accent en slechte akoestiek nauwelijks verstaanbaar. En de grootste zonde: de techniek laat het voortdurend afweten. Telefoons – ook de nieuwste modellen – laden langzaam,  lopen vast of raken niet eens ingelogd op het gelegenheidsnetwerk. Een steeds grotere groep kijkt lost in translation langs de zijlijn toe.

Als later in de voorstelling een zogenaamde gifwolk de smartcity bereikt en virussen het systeem binnendringen, komt dat dan ook geen moment echt bedreigend over. De vreemde vorm waarin de makers de virtuele nachtmerrie gieten, werkt ook niet mee. Er is weinig duiding, maar er lijkt een soort strijd gaande tussen kleurgroepen.  Met ons eigen gedrag of eerder gemaakte keuzes worden we niet geconfronteerd. Aan het actuele debat rond privacy gaat de voorstelling helemaal voorbij.

Offline zetten de spelers het technologische rampscenario kracht bij met hun kenmerkende  geschreeuw, naakt, geweld, smurrie en harde muziek. Het werkt niet meer. Onveiliger wordt het er niet van, wel soms irritanter of grappiger. De ‘slachtoffers’ uit het publiek blijken allemaal acteurs.

De boodschap is wel meer dan duidelijk. Het gezelschap wil ons waarschuwen voor de invloed van technologie en totalitaire en nationalistische kantjes. De soundtrack roept op tot verzet. ‘Ze zijn niks zonder jou, je bent jezelf zonder hen’; valt aan het eind zelfs in Nederlandse vertaling overal te lezen. Kabels en schotels worden ritueel vernietigd.  Maar een groot deel van het publiek heeft de schermen dan al lang de rug toegekeerd.

Foto: Ada Nieuwendijk