Hoe verhouden wij ons tot de schermen die ons elke dag omringen? Om die vraag draait M.A.D. | Second Song of the Cuckoo van danser en choreograaf Joost Vrouenraets en componist en muziekproducent Loran Delforge. Delforge, alias Before Tigers, schreef eerder muziek voor stukken van Vrouenraets, maar deze voorstelling voor De Nederlandse Dansdagen hebben de twee van begin tot einde samen gemaakt.
Zo’n honderd vierkante projectieschermen vormen de achtergrond voor de dans van Joost Vrouenraets. Of eigenlijk dekt het woord achtergrond de lading niet. De figuur van de danser lijkt klein en machteloos tegenover dat gigantische scherm, en zowel zijn bewegingen als de muziek lijken erdoor te worden gestuurd. Terwijl de zwart-witte projecties steeds nieuwe patronen vormen – van één voor één oplichtende vlakken tot een wervelwind van lichtflitsen – veranderen vloeiende, zachte bewegingen in stuiptrekkingen; zacht gefluister in harde, duistere technobeats.
We zien een mens die overgeleverd is aan het scherm. Hij aanbidt het licht met uitgestrekte armen, of krimpt ineen als beeld en geluid te snel op hem worden afgevuurd. Hij wendt zich tot het scherm voor troost, of vlucht voor een streep die horizontaal achter hem aan jaagt.
Buiten de context van dit stuk, zou de dans van Vrouenraets misschien niet veel indruk maken. Zijn bewegingen kunnen niet los gezien worden van de projecties en de score, wat dit meer een audiovisueel kunstwerk maakt dan een dansvoorstelling. Mooi is bijvoorbeeld de scène waarin Vrouenraets heen en weer wiegt terwijl een fluisterende stem ‘The Sound of Silence’ zingt. We voelen de troost die het scherm ook kan uitstralen. Het idee van iemand die via internet duizenden mensen tegelijk teder in hun oor fluistert, is eenzaam en ongelooflijk intiem tegelijk. De scène waarin een overweldigende hoeveelheid socialemediabeelden elkaar razendsnel opvolgen op een panisch ritme, terwijl Vrouenraets bewegingen doen denken aan iemand in een gesticht, vormt het andere uiterste.
Zo roept de combinatie van beeld, geluid en dans steeds nieuwe emoties op. Soms krijgt één van de elementen iets te veel de overhand. In de score zit bijvoorbeeld een vrij lange opname van een oude therapiesessie. Het openhartige gesprek tussen een jonge vrouw en haar therapeut is interessant om naar te luisteren, maar haar levensverhaal voelt als een wat willekeurig uitstapje uit het stuk. Elders zijn er slechts flarden van stemmen te horen, wat de kijker meer ruimte geeft voor eigen interpretaties en minder afleidt. Al met al is M.A.D. | Second Song of the Cuckoo een spannende reis langs de vele rollen die schermen innemen in ons leven.
