Het enorme succes van de reuzen van Royal de Luxe, die vorig jaar zomer door Leeuwarden banjerden, smaakte blijkbaar naar meer. Honderdduizenden bezoekers werden ermee naar de Friese hoofdstad gelokt. Oké, culturele hoofdstad is Leeuwarden niet meer, maar waarom zou een ander grootschalig evenement, dat wereldwijd al jaren furore maakt, niet ook kans van slagen hebben? Vrijwilligers genoeg die de handen uit de mouwen willen steken, dat was bij de Duiker, de Hond en de Kleine Reuzin wel gebleken.
En zo is deze dagen in een reusachtige tent naast het metaalbedrijf met de prachtige naam Mannen van Staal het Argentijnse gezelschap Fuerza Bruta te zien met de voorstelling Look up. De primeur voor Nederland had de Friese producent daarmee overigens niet. Die eer komt Festival Cultura Nova toe, dat de voorstelling zeven jaar geleden al in Heerlen programmeerde.
In Look up spelen wind en regen een belangrijke rol. Opgewekt door grote turbines jaagt de storm je bij tijd en wijle haast uit je broek. Was het de wraak van de weergoden of een gemene speling van het lot dat de première op 5 december afgelast moest worden vanwege, juist, storm en regen. Het KNMI hield rekening met windstoten tot windkracht acht en daar zou de tent niet tegen bestand zijn. Iets ironisch had het wel. Je noemt je gezelschap Brute Kracht maar als de Hollandse herfst zijn tanden laat zien, blaas je je voorstelling af.
Maar goed, de wind ging liggen en een dag later kon de show wel doorgaan. Voor aanvang waren we gemaand de aanwijzingen van de technici op te volgen. Zij zouden ons wijzen waar we moesten staan want de meeste scènes spelen zich tussen het publiek af. Dat was direct al een lichte teleurstelling. Ik herinner me de eerste spectaculaire voorstellingen van La Fura dels Baus in Nederland waarbij de spelers ook tussen het publiek hun ding deden. Een deel van de spanning daarbij was nu juist dat je af en toe moest maken dat je wegkwam om niet geraakt te worden door een autoband of aangereden door een wagentje. Daarbij dient gezegd te worden dat de ruimte om uit te wijken toen wel aanwezig was. Ondanks de omvang van de tent staan in Leeuwarden de 1000 toeschouwers daarvoor nu te dicht op elkaar.
Look up is geënt op de housecultuur. Niet alleen ondersteunt gedurende de hele show een dj hoog boven in een stellage de meeste scènes van een soort techno house, er zijn ook mistmachines, stroboscopisch licht en een handjes-in-de lucht-moment. Gedanst werd er echter nauwelijks. Liever vergaapte men zich aan die krankzinnige beeldenstorm die werd gepresenteerd. Want beelden maken, dat kunnen die Argentijnen.
Het begint met een rennende man in pak. Op een rijdende stelling waarop een loopband is gemonteerd wordt hij naar het midden van de tent gerold waarna er in een noodtempo een muur op hem afkomt. Je houdt je adem in. Maar de muur bestaat uit dozen die op zijn lichaam uiteenspatten. Ook de volgende scène is spectaculair. Op een golvend foliegordijn dat een hele wand bedekt springen twee vrouwen, veilig vastgeketend aan een lange draad, als vissen uit een verticale zee.
Als er daarna, weer op die lopende band, plastic tafeltjes en stoeltjes eindeloos voorbij komen en de man uit de eerste scène daar een soort strijd mee moet leveren, begint zich een lichte irritatie van mij meester te maken. Waar gaat dit over? Verbeeldt die man een snelle zakenjongen die niet mee kan in de ratrace? Zijn we in zijn droom beland? Dat is me te gemakkelijk. Omdat er in dromen nu eenmaal alles mogelijk is ontslaat je dat van de plicht er enige samenhang in aan te brengen.
Wat moet ik met zo’n simpel dansje op een klein zijpodiumpje? Waarom knalt er een plaat kapot op het hoofd van een man? En zo’n zeil over de hoofden van het publiek trekken, dat heb ik in het voetbalstadion al vaker meegemaakt.
Toch had ik Look up niet willen missen. Als enige rustpunt in de show, als ook de muziek een tandje terugneemt en meer trance-achtig wordt, verschijnt er hoog boven in de tent een doorzichtig bassin met een bodem van plastic. Vier actrices spelen daarin een poëtisch spel met water, licht en beweging. Dat levert onvergetelijke, hallucinerende beelden op. Met name in het tweede deel, als één danseres stampend zachte rillingen in het water veroorzaakt, ontstaan er oogstrelend fraaie patronen.
Alleen al daarvoor zou je naar Leeuwarden afreizen.
Foto: Henri Vos
Het lijkt een beetje op rotondekunst en wel specifiek op het Draaiend Huis van kunstenaar John Körmeling in Tilburg. Alleen cirkelt tijdens Om de hoek woont een struik niet één leegstaande doorzonwoning voor onze neus langzaam voorbij, maar een complete stadskern. Met straten, pleinen, parkjes, hoogbouw, laagbouw. En graafwerkzaamheden. (meer…)
