De koudste dag van het jaar in de eenzaamste stad van Nederland: Rotterdam. Vier mensen, vier verhalen verweven zich met elkaar. Als geïsoleerde eilanden die toch een geheel vormen. Onderwater Producties weet van een belangrijk maatschappelijk thema een warme voorstelling te maken.

Lonely City neemt het gelijknamige boek van de Engelse schrijfster Olivia Laing als vertrekpunt. Laing onderzoekt in haar boek het thema eenzaamheid in de kunst. Onder meer de schilderijen van Edward Hopper worden uitvoerig besproken. Onderwater Producties laat zich door het boek inspireren tot vier verhalen, genesteld in de eenzaamste stad van Nederland. Uit onderzoek bleek dat 49 procent van de Rotterdammers zich eenzaam voelt.

Het beeld van de stad wordt opgewekt door de locatie: een kale fabrieksruimte, belicht met helwitte en oranje (straatlantaarnachtige) tl-buizen. Een lange schuine helling van beton, een op- en afrit voor auto’s, wordt ingezet voor een aantal sterke beelden. De diepte van de ruimte maakt de leegte en de eenzaamheid voelbaar. Op een projectiescherm wisselen beelden van de stad af met foto’s van kunstwerken. Inspiratiebronnen voor deze voorstelling. Af en toe wat plaatje bij praatje, maar meestal een mooie extra laag.

In de kille leegte ontrollen de verhalen van de personages zich langzaam. Een oudere schilder stoot in zijn zoektocht naar een bepaald soort verf op koude onverschilligheid, een manager bedenkt een gladde slogan voor de aanpak van eenzaamheid in de stad en denkt ’s avonds bij het voorlezen voor zijn dochtertje stiekem aan een vrouw op het werk, een Kaapverdisch meisje bereidt een housewarming voor waarop niemand zal komen en Olivia Laing – de schrijfster is tot personage verheven – geeft een presentatie waarbij haar stem haar in de steek laat.

Regisseuse Marijn van der Jagt bouwt de vier verhalen als een fijn weefwerk op en slaagt erin niet dramatisch of pathetisch te worden. Ze is er niet op uit medelijden op te wekken voor de personages, maar erkent vooral dat eenzaamheid bestaat en alom aanwezig is. In het begin krijgen de verhalen nog alle aandacht, maar later verslapt de spanningsboog. Er komen beelden bij, muziek. De individuele verhalen worden minder belangrijk en daardoor het collectieve, het universele verhaal, des te meer.

En er is humor. De oudere acteur Simon Versnel charmeert wanneer hij het heeft over appies en snappies. Hij speelt met hippe jongerentaal en geniet er zichtbaar van. Versnel, eerder te zien bij Peeping Tom, steekt boven de andere (nochtans verdienstelijke) spelers uit. Met zijn prachtige zangstem werpt hij Schubert de ruimte in alsof het niets is. Wanneer hij zich uitkleedt en traag de betonnen helling beklimt, zorgt hij voor een van de meest beklijvende scènes van de voorstelling.

Enkele kinderziektes bij de première halen je hier en daar uit de voorstelling. Niet alle licht- en geluidwissels verlopen even soepel en het spel is soms nog wat weifelend. Wanneer er gezongen of geplaybackt wordt, dan mag dat voluit. Lonely City moet nog wat indalen. De voorstelling komt uit het hart, maar mag en zal naarmate de speelreeks vordert ook meer uit de buik komen.

Onderwater Producties maakt een verborgen thema zichtbaar op een zachte, warme manier. Voor wie niet thuis is in Rotterdam zullen een aantal verwijzingen niet aankomen, maar de voorstelling wordt steeds universeler. Zoals ook de schilderijen van Hopper vanuit één concrete situatie een hele wereld aan gevoel weten te creëren.

Foto: Johannes Odé