Combineer Stravinsky’s L’histoire du soldat met Sympathy for the devil van The Rolling Stones en je komt ongeveer uit bij van L’histoire du diable van Ausdauer, een nieuwe groep uit Rotterdam. Met gevarieerde muziek en prima spel van Gabby Bakker is Ausdauer een interessante aanvulling van het Nederlandse muziektheater.

De eeuw van de wereldoorlogen was een ideale speeltuin voor de duivel. Hij verscheen in vele schijngestalten, bijvoorbeeld als de barvrouw van een muziekcafé. Tegen de aard van haar werk in heeft ze de neiging de dingen kapot te maken als het net leuk en gezellig is. Het overkomt haar, stelt ze met verbazing vast. Als ze een wond heeft, geneest die in een paar seconden. En toevallig is ze steeds net in de buurt als de geschiedenis een afslag wil nemen die ruimte biedt aan nieuwe ellende. Bij de moord op Franz Ferdinand bijvoorbeeld, de opmaat voor de Eerste Wereldoorlog.

Ze brengt verslag uit van gebeurtenissen bij de loopgraven en lijkt zich te verwonderen over de absurditeit van de cijfers. Later ziet ze opnieuw troepen marcheren, nu met bruine hemden aan. Het wiel van verschrikking komt pas tot stilstand na de Tweede Wereldoorlog, als ze zwanger wordt van een zwarte engel. Dan verliest ze haar bijzondere gaven.

De grote inspirator van L’histoire du diable is Igor Stravinsky. Ausdauer heeft de vorm geleend van zijn L’histoire du soldat, een ‘melodrama om te lezen, te spelen en te zingen’. Daarin troeft de soldaat de duivel uiteindelijk af. In de poëtische tekst van schrijver en regisseur Paul Feld, bekend van het opgeheven Growing Up In Public, is de duivel de hoofdpersoon. Feld schrijft mooie regels, als ‘Het onheil gaat altijd iets eerder van huis, zodat het op je kan wachten’.

Behalve Het verhaal van de soldaat is Patrik Ouredniks Europeana de bron waaruit Feld putte. The New York Times beschreef het boek als ‘een hectische toer langs de absurditeiten en verschrikkingen van de voorbije eeuw’. In Felds tekst duikt Stravinsky regelmatig op, die geboren werd in Rusland maar over de wereld werd geschopt door de gebeurtenissen uit het verhaal.

Tegen een Ensorachtige foto van begrafenisgasten met gasmaskers brengt Gabby Bakker het verhaal als een soort duivel tegen wil en dank. Als buitenstaander ziet ze het allemaal gebeuren. Ze draagt de voorstelling met gevarieerd spel, frisse nuchterheid en humor.

Ausdauer bestaat uit Jasper le Clercq (viool), Annette Schenk (klarinetten), Andreas Suntrop (gitaar) en Daniël Lehmann (contrabas). Ze speelden in uiteenlopende bezettingen al eerder samen, en dat is te horen: ze voelen elkaar uitstekend aan. Le Clercq, Suntrop en Lehmann componeerden zelf uiteenlopende stukken, die invloeden laten horen van feestelijke salonmuziek tot prille jazz, Oost-Europese volksmuziek, country, een mars en moderne kamermuziek. Veelzijdig en boeiend. L’histoire du diable is een begin dat nieuwsgierig maakt.

Foto: Jeff Zimberlin