Wie Oerol zegt, zegt bijna automatisch: poëtische koptelefoonvoorstelling door het duingebied. Niet om het festival te reduceren tot een verzameling van uitsluitend dat soort audiovoorstellingen – integendeel: Oerol is veel omvangrijker en veel uiteenlopender dan dat – maar niettemin gaat er geen editie voorbij waarin dichterlijke, aan het landschap ontsproten schrijfsels via een kabbelende stem over een koptelefoon hun weg naar een door duinen wandelende bezoeker vinden.

Zelfs dit jaar, op Het Imaginaire Eiland – de in verband met corona digitaal opgetuigde festivaleditie – ontkomt Oerol er niet aan. Levende duinen van theatermaker en scenograaf Marin de Boer is een wandelvoorstelling door de duinen van Terschelling, met daarbij de opmerking dat het natuurlijk niet echt een wandelvoorstelling door de duinen van Terschelling is, maar in een ‘omgeving naar keuze’.

Levende duinen gaat over de natuurlijke duinvorming, of meer algemeen over het veranderende landschap. In een drie kwartier durende dwaaltocht word je verleid anders naar je omgeving te kijken. ‘Niet omkijken’, hoor je regelmatig. Het landschap verandert immers waar je bijstaat. De minimalistische compositie van Dennis van Tilburg, die wordt versterkt met geluiden van ruisende wind en zee, forceert je eens te meer in een haast meditatieve state of mind.

Voorts word je geconfronteerd met een associatieve reeks van poëtische observaties. ‘Slapende duinen’, ‘gedachten die verwaaien’, ‘oorverdovende stilte die fluistert’ en ‘in de eb van mijn gemoed wentel ik mij in jouw niets verlangende schoot.’ De Boer put drie kwartier lang uit hetzelfde, vrij obligate strand- en duinparadigma. Het levert vooral wollige taal op, die bovendien consequent wordt ingesproken in hetzelfde trage ritme dat elke zin van even veel (of weinig) betekenis voorziet. Er is geen moment sprake van een ook maar enigszins dwingende of sturende opbouw, die de ervaring gaandeweg van betekenis doet kantelen, contrasten aanbrengt of de luisteraar verwart.

Een goeie wandeling – met of zonder koptelefoon, duinen, taal of betekenisvolle gedachten – heeft een dramaturgie, een opbouw, vergt inspanning en heeft een aantal (mini-)ontladingen. Levende duinen is een ervaring die zichzelf nergens ontregelt, die nergens naar opbouwt en per saldo ook niets wezenlijks verhult.

Hoewel ik me realiseer dat een hoop (potentiële) Oerolbezoekers erg ontvankelijk zullen zijn voor dit soort in zichzelf gekeerde, contemplatieve ervaringen, vermoed ik dat ik de relatie tussen audio en omgeving op Terschelling veel te één-op-één en weinig uitdagend had gevonden. En toegegeven: het luisteren van deze podcast in een drukke stad sorteert zeker een bevrijdende vervreemding – de banaliteit van een winkelstraat vormt een welkome ontheiliging van de poëtische taal. Maar het was zo veel spannender geweest als er ook iets van ontheiliging of ontregeling door de makers zelf in deze luistervoorstelling was gestopt. Levende duinen is op zijn best een prettige ervaring van drie kwartier, maar het blijft vooral veel te vrijblijvend.

Foto: Saris & den Engelsman