Zo op het eerste gezicht klinkt het niet al te aanlokkelijk: een hiphopopera over een nare ziekte, de sikkelcelziekte. Laat je niet door vooroordelen weerhouden: Lennox is een heerlijke voorstelling voor iedereen van 8 jaar en ouder: bruisend, spannend en ontroerend.

‘Binnenkort wilde Lennox graag dapper worden.’ Zo begint het boek Lennox en de gouden sikkel waarop de hiphopopera Lennox is gebaseerd, een samenwerking van De Nationale Opera en RIGHTABOUTNOW INC. In de bewerking (Maarten van Hinte) begint de voorstelling met een enorme donderklap: een woest uitziende man – grote, bruine mantel en laarzen, woeste haardos, een soort oculair geplakt op zijn linkeroog – komt met veel bombarie van bovenuit de zaal het toneel op stampen. Het is de griezelige Glimmerik, een geweldige rol van Gustav Borreman.

Lennox en de gouden sikkel (2021) is het debuut van Zindzi Zevenbergen. Ze schreef het kinderboek in opdracht van IXL Sickle Cell Awareness, een organisatie die de erfelijke sikkelcelziekte onder de aandacht wil brengen. Ze kreeg er verrassend de Zilveren Griffel 2022 voor, terwijl de illustratoren Hedy Tjin en Brian Elstak het Zilveren Penseel wonnen.

De – helemaal doorgecomponeerde en in het Nederlands gezongen – muziek is van multi-instrumentalist en producer Bnnyhunna (Benjamin Ankomah), die een compositie-opdracht kreeg voor Lennox, zijn eerste opera. Het is een buitengewoon soepel klinkende compositie die eigenlijk veel meer behelst dan het predicaat hiphopopera suggereert. Lennox heeft een heel eigen stijl waarin van alles te herkennen valt: van klassieke muziek, soul, jazz, gospel, afro tot hiphop en jawel, af en toe een scheutje opera. De personages worden vanuit de muziek gedefinieerd, voor elk van de rollen worden op subtiele wijze andere melodische lijnen ingezet. Af en toe brengt het hele ensemble fraaie koorzang, maar ook de solostukken en duetten klinken goed. Het kleine vierkoppige orkest onder leiding van Lochlan Brown, dat aan de zijkant zit, is uitstekend op elkaar ingespeeld.

Centraal staat Lennox (Jonathan Eduardo Brito), een jongen van een jaar of 8, 9 die (nog) niet zo heel dapper is, in tegenstelling tot zijn beste vriendin (Charlene Sancho). Aya is lekker stoer en enorm ontwapenend, voor niks en niemand bang; Lennox is aanvankelijk schuchter en terughoudend, maar Brito laat mooi de ontwikkeling van zijn personage zien.

Het verhaal gaat over zijn vader die lijdt aan een mysterieuze ziekte, maar wat er precies aan de hand is, wordt Lennox niet verteld. Aya haalt Lennox over om naar het Onzichtbare Ziekenhuis te gaan om zijn vader zijn geluksketting te brengen, onder het motto: Dingen Durven Doen. Het wordt een heel avontuur, vol tegenslag en narigheid, met een glansrol voor de Glimmerik, de ‘slechterik’ die er uiteindelijk voor zorgt dat alles weer goed komt. Mooi om te zien hoe Glimmerik helemaal ontroerd raakt als Lennox in alle wanhoop uitgerekend hém om hulp vraagt; hij is eraan gewend dat iedereen hem mijdt als de pest.

In de energieke regie van Marjorie Boston wordt een vanzelfsprekend evenwicht gevonden tussen dynamische actie en stil spel, tussen straattaal en poëzie, tussen harde ritmes en klaaglijke violen, tussen ernst en grapjes. Zelfs de noodzakelijke medische informatie over wat de sikkelcelziekte inhoudt, toch gortdroge kost over bloedcellen en plasmaplaatjes, wordt knap geïntegreerd in het verhaal. Daarbij helpen de fraaie videoprojecties van Wes Broersen en het sobere, maar functionele decorontwerp van John Lippens en Koen Jantzen.

Ook de kostuums (ontwerp: Iris Elstrodt) zijn goedgekozen: Lennox in korte broek en streepjesshirt, Aya in een overall met gekleurde spetters, vader (Ayrton Kirchner) in een prachtig geel pak en de Glimmerik in zijn groezelige outfit. Onvermeld is nog Nienke Nasserian, de enige echte operastem, die de moeder van Lennox speelt, maar ook met glans diverse dubbelrollen als tramconducteur, receptioniste en arts.

Van Hinte bewerkte het origineel van Zevenbergen tot fraaie zangteksten in een eigen taal waarin heerlijk met rijm wordt gespeeld en af en toe uitstapjes worden gemaakt naar meng- en jongerentaal, zonder dat het ook maar één moment gewild klinkt: ‘Vader handelt in limousines/ dikke waggies voor grootverdieners’. Soms klinkt het als pure poëzie.

Lennox is educatief zonder dat het er te dik bovenop ligt. Hoe belangrijk het is om ‘Dingen [te] Durven Doen’ wordt reuze duidelijk en ja, natuurlijk is Lennox aan het eind van de voorstelling heel erg dapper geworden.

Foto’s: Bart Grietens