Een eerste blik op het decor maakt duidelijk dat deze opera geen goed einde zal kennen: het roept onmiddellijk de schermen op die tussen patiënten hangen op de intensive care. En slecht loopt ook deze pocketversie van Verdi’s La traviata af. Al sterft Violetta ditmaal niet door tuberculose, maar als gevolg van een geslachtsverandering.

Regisseur Dorike van Genderen zocht naar een meer eigentijds equivalent van een relatie die moeilijk stand kan houden en haalde haar inspiratie bij de trans community. Hier geen vader die niet kan accepteren dat zijn zoon samenleeft met een courtisane, maar een vader die niet kan accepteren dat zijn zoon houdt van een transgender.

In 2018 schreef de Nederlandse Reisopera voor het eerst een Concept Challenge uit, een ontwerpwedstrijd speciaal voor jonge theatermakers. Waar Violetta in Verdi’s tijd door schaamte en vooroordelen omgeven was omdat zij een ‘courtisane was’, valt Violetta in deze productie ten prooi aan hetzelfde gevoel van schaamte en maatschappelijke afwijzing omdat ze zich gevangen voelt in een verkeerd lichaam.

‘Durf jezelf te zijn’ is het concept van Van Genderen, maar waar Verdi zocht naar actuele schokkende onderwerpen, kun je je afvragen of een transgender tegenwoordig nog wel zo schokkend is. Bovendien: als er één genre is waarbij traditionele man- en vrouwpatronen vaak doorbroken worden, dan is het wel opera.

Wel intrigerend is het arrangement voor klein ensemble van Kenneth Roberts, waarbij vijf strijkinstrumenten en drie blaasinstrumenten met verve de rol van een groot orkest op zich nemen. De musici van het Noord Nederlands Orkest zijn geplaatst op het achtertoneel, waardoor de solisten alle ruimte krijgen om te schitteren.

Foto: Annina Romita