Reizigers wilden ze zijn, (object-)theatermakers Jomi Oligor en Shaday Larios. Ontdekkers van nieuwe werelden. Van de weeromstuit werden ze toeristen, door de lokale bevolking feilloos herkend als een potentiële geldmachine. Dat is wat massatoerisme heeft gedaan met plekken waar bezoekers een soort paradijs hopen te vinden, maar slechts een geperverteerd beeld daarvan aantreffen.
De Spaanse Oligor en de Mexicaanse Larios proberen achter de reclameboodschappen van het Ministerie van Toerisme te kijken. Als een soort detectives gaan ze op zoek naar verloren gegane verhalen. Hun niet aflatende zoektocht over de wereld bracht ze eerder in Berlijn en Barcelona, voor hun nieuwste voorstelling La Melancolía del Turista bezochten ze de Cubaanse hoofdstad Havana en de Mexicaanse kustplaats Acapulco.
Bijna fluisterend ontvangt Oligor het publiek in het minitheatertje dat is opgetrokken in het midden van de zaal van het Groningse theater Vrijdag. Een sereniteit die perfect past bij de delicate sfeer van de voorstelling, waarin op miniatuurschaal een vergane wereld van niet eens zo lang geleden wordt opgeroepen. Aan de hand van oude ansichtkaarten, vergeelde artikelen, poppetjes en oude filmposters worden we meegenomen naar wat ooit, wellicht, een fijne plek was om te vertoeven.
Het decor is een secuur in elkaar gezette installatie waarin alle onderdelen op uiterst minieme wijze zijn verwerkt, inclusief een piepkleine loopband en een draaischijfje. De handen van de beide theatermakers zijn bijna te groot voor dit miniatuur-altaar waarop voortdurend nieuwe voorwerpen verschijnen. Aan twee waslijntjes die over het publiek zijn gespannen bewegen met kleine lampjes aangelichte foto’s.
In deze galerij van gebroken dromen horen en zien we eerst het verhaal over een Havaanse vrouw die enorme sigaren rookt, vooral om voor een paar pesos toeristen te plezieren die dolgraag een foto willen van dit zogenaamde unieke lokale fenomeen. Deze anekdote wordt schrijnend als ze gekoppeld wordt aan de overlevering dat met het nemen van een foto een stukje van de ziel van de geportretteerde verdwijnt. Op dat moment wordt ook in het decor een soort sigaar aangestoken. Rook kringelt omhoog, als een herinnering aan iets wat was en nooit meer terugkeert.
Tragischer misschien is het verhaal van Acapulco. Ooit het gedroomde vakantieoord voor veel Amerikanen, mede gevoed door de speelfilms die er gedraaid werden. Tegenwoordig een van de gevaarlijkste steden ter wereld. In een prachtige scène zien we hoe de vijf letters van het woord hotel langzaam uiteenvallen. Na een lange opsomming van vooraanstaande hotels die failliet zijn gegaan zien we de ondergang van de stad verbeeld in luttele minuten.
Maar ‘de melancholieke toeristen’ nemen geen genoegen met deze nieuwe status quo. Aan de hand van een iconische foto van een jongen die van een hoge rots duikt, gaan ze op zoek naar het verhaal van deze El Peque. En zo krijgen we te horen hoe hij voor elke sprong doodsangsten uitstond. Weer een beeld aan flarden. Zoals ook aan het einde van de voorstelling op een film langzaam alle beelden vergruizen en alleen nog de herinnering overblijft aan de verhalen die door Oligor en Larios aan de vergetelheid zijn ontrukt.
Foto: Knelis
