Met de terugkeer van ‘Don Quichot’ op het repertoire is een wintervuur ontstoken bij Het Nationale Ballet *****
La Bayadère gaat over een Indiase tempeldanseres die het gearrangeerde huwelijk tussen een edele krijger en de dochter van de Radja dreigt te verhinderen. Het Russische ballet dateert uit de negentiende eeuw en wordt door Het Nationale Ballet opgevoerd in een versie van Natalia Makarova, de Russische prima ballerina die speciaal naar Amsterdam kwam om het instuderen te begeleiden. Dat resulteert in een oriëntaals festijn van wuivende waaiers, fakirs, zwart geschminkte krijgers en een reusachtig boeddhabeeld.
Het gaat natuurlijk om de dans, en die is prachtig. De hoofdrol van tempeldanseres wordt gedanst door Anna Tsygankova en zij doet dat met ongelofelijk veel gevoel en artisticiteit. Haar cambrés zijn onheilspellend diep en de Indiaas-getinte armbewegingen bevatten zoveel drama dat je er kippenvel van krijgt. De mannelijke hoofdrol wordt vertolkt door de charismatische Daniel Camargo, wiens draaien en sprongen op bombastische klanken iedere keer weer een tussentijds applaus opleveren. En het hoogtepunt van de derde akte is onmiskenbaar de dans van het tot leven komende tempelbeeld, gedanst door Young Gyu Choi. Zijn scherpe lijnen, hoge sprongen en felle bewegingen laten het publiek de adem inhouden.
Maar als je wegdroomt bij de hypnotiserende slalom van trage arabesken, ook wel bekend als het Rijk der Schimmen, bekruipt je ook een ongemakkelijk gevoel. Wat moeten we nou met zo’n negentiende-eeuwse fantasie over exotische oorden, waar wilde krijgers zwart geschminkt zijn en vrouwen als bezit worden uitgehuwelijkt? Het Nationale Ballet had deze week niet alleen een première, maar maakte ook bekend dat het meer divers van samenstelling wilde worden. Dit roept de vraag op hoe zich dit verhoudt tot het exotisme en oriëntalisme dat nou eenmaal in veel repertoire ballet zit. Zonder af te doen aan de schoonheid van de dans, de uitmuntende techniek en esthetische aankleding, zou het goed zijn meer aandacht te besteden aan hoe dit soort ballet het idee van ‘de ander’ neerzet. La Bayadère biedt een prachtige ontsnapping uit de hedendaagse werkelijkheid, maar weet niet op die werkelijkheid in te haken.