Voor hun nieuwe kerstvakantie-kinderopera Koekjes bewerkte Holland Opera een kort verhaal van Annet Schaap, gebaseerd op Hans en Grietje. Meisjes Haasje en Griet moeten voor zichzelf zorgen, terwijl hun vader aan het werk is en veel langer wegblijft dan verwacht. Begeleid door enkel een harp laat een vijftal zangers zien hoe het duo zichzelf in leven probeert te houden.

De nieuwe opera is sober aangekleed. In het decor (ontwerp: Douwe Hibma, beschilderd door Mans Weghorst) is vrijwel alles zwartwit, vol dikke zwarte kronkelende lijnen, getekend op draaiende muurdelen. Op de ene kant is een ingewikkeld stratennetwerk van een grote stad te zien, op de andere de blanco muur van het eigen huis. Ook de kostuums zijn in de basis zwartwit, waardoor een nieuwe jas of een kleurrijk paar sokken ineens extra opvalt.

Ook de sobere muzikale omlijsting van harpiste Annemieke IJzerman – die mooi tussen lieflijk en stoer varieert – wekt een verlangen naar meer. Dit ontbreken van pracht en praal, glitters en overdaad past goed bij het moderne sprookje, want elk personage, hoofd- of bijrol, leidt aan een ongezonde vorm van hebberigheid. En op deze manier dus ook het publiek. Als de roze koekjes geïntroduceerd worden, trekt hun punkige knalkleur direct je hongerige blik.

De sopranen Sabra el Bahri-Khatri (Haasje) en Kelly Poukens (Griet) hebben van componist Niek Idelenburg een aantal mooie duetten gekregen, waarin ze paniekeren als het geld op is, of elkaar uitmaken voor domoor, terwijl ze op zoek gaan naar het kantoor van hun vader. Joris van Baar weet met zijn prachtige bas-bariton echt te raken. In zijn rol van kersverse weduwnaar stort hij zich zodanig op zijn werk dat hij zijn dochters vergeet. Het moment dat hij zich dit realiseert – als de meiden al zo lang alleen zijn geweest dat ze alle spullen in huis hebben verruild voor bananen, broodjes en koekjes – is het ontroerendste stukje van de opera.

Regisseur en librettist Joke Hoolboom geeft een aantal mooie aanknopingspunten om op te kauwen. Zo voorspelt het niet veel goeds dat op het schoolplein ouders hun gemene kind aanmoedigen om nog mooiere spulletjes (zoals de Nintendo en espressomachine) van de hongerige meisjes af te troggelen, met de woorden: ‘Daar je leer je van, voor later.’ Als de meisjes zelf aan het eind niet meer om leuke uitstapjes of lekkernijen zeuren, lijkt het alsof ze hun vader niet op kosten willen jagen, in hoop dat hij niet meer zo hard hoeft te werken.

In Hans en Grietje komt het duo al vrij snel bij de heks in het snoephuisje uit, in opera Koekjes moet je er even op wachten. Als ze uiteindelijk uitkomen bij de koekenbaksters, zijn dat een soort momfluencers, die rijk worden door mooie magere meisjes met hun koekjes op de foto te zetten. Al zijn momfluencers natuurlijk wel een eng verschijnsel, zo eng als een heks die kinderen eet, voelt dat niet. Maatschappijkritiek is boven lekker griezelen gekomen. Een beetje onbevredigend voor de sensatiezoekers, maar zo’n bredere anti-materialistische moraal past wel weer heel goed in de kerstperiode waarin Koekjes te zien is.

Foto’s: Ben van Duin