Na Kings…come home kan je als zwart mens of mens van kleur een besef overvallen: wat je als gemeenschap van nazaten van tot slaaf gemaakten uit Afrika en andere gekoloniseerde volkeren over de hele wereld de afgelopen honderden jaren allemaal achter de rug hebt. Je beseft en voelt de veerkracht. Hoe de nazaten, als gemeenschap een wreed, onmenselijk wit westers koloniaal verleden hebben overleefd, zonder vandaag de dag te vervallen in totaal slachtofferschap. De ontworteling en vervreemding die zij hebben ondergaan waart voelbaar mee, maar wordt nooit benoemd.

Een familie van acht mensen uit Europa gaan op reis. Vader, moeder, ooms, zonen dochters. Ze zijn nazaten van uit allerlei landen en continenten afkomstige voorouders. En deze familie spreekt al die talen door elkaar. Heel herkenbaar voor bijna alle zwarte mensen en mensen van kleur in Nederland, geen fictie en geen sprookje. De familie staat symbool voor een wereldfenomeen.

De familie laat hun thuis achter en gaat op zoek naar de oorsprong van hun complexe voorouder- en (verloren) culturele geschiedenis en daarmee naar zichzelf. Terwijl deze verwanten balanceren tussen het vertrouwde en het onbekende worden ze geconfronteerd met de voortdurende onrechtvaardige gevolgen van die koloniale geschiedenis in het heden.

De voorstelling speelt zich vooral af op een vliegveld, wat een sterke symboliek met zich meedraagt: via vliegvelden ontmoeten mensen elkaar, verplaatsen mensen zich of worden ze verplaatst, ontheemd, gedeporteerd. Via vliegvelden vluchten mensen, gaan ze naar familie, verhuizen ze, komen ze samen of gaan op zoek.

Het decor bestaat uit vier horizontaal of verticaal in de ruimte beweegbare panelen die afwisselend een woonkamer, vertrek- of aankomsthal op een vliegveld, of een thuis van aankomst kunnen symboliseren.

Dans en zang zijn additioneel aan het verhaal op een manier die in ieder geval voor zwarte mensen en mensen van kleur prettig herkenbaar is.

Kings…come home is de uitdrukking van een diep verlangen naar wat kwijt is geraakt, naar heling, naar verbinding met het verleden en met lotgenoten in de wereld:

Holding on to what’s left
Holding on to what’s to come

Die uitdrukking gebeurt op een rustige en soms hartstochtelijke manier. Wat dat betreft gaat de monoloog van de dochter met wortels in Eritrea door merg en been. Hulde voor de tekstschrijvers Smita James, Veronique Efomi en Munganyende, hun teksten zijn als poëzie. Dat maakt, als je er gevoelig voor bent, de betekenis en diepere context van dit verhaal je van binnen raakt:

Take off your shoes
Sweep your diginity off the floor
Remember who you are

De voorstelling, naar een concept van Kip en onder regie van haar en Winston “Winne” Bergwijn, is met liefde gemaakt. Dat is voelbaar aan de mise-en-scène en de lichamelijkheid van de spelers. Wat dit stuk betreft heeft de Kip Republic, in samenwerking met The National Black Theatre uit New York, hun doelstelling helemaal waargemaakt: het centraal stellen van verhalen over identiteit, gemeenschapsvorming en cultureel erfgoed.

Halverwege Kings…come home kreeg ik plotseling een realisatie: dit stuk gaat ook over mij en mijn eigen proces. Geboren en getogen in de kolonie Suriname in een drietalige familie met nog vele talen in de samenleving om mij heen, met nazaten van de verschillende door Nederland gekoloniseerde volkeren. Gebrainwashed door een witte westerse superioriteit, die op den duur moest wijken voor mijn diepgewortelde drang naar het vinden van waarheid, het hervinden van mijzelf, mijn geschiedenis en mijn medemensen in de wereldwijde kolonisatie. Een proces waar ik nog steeds in zit en waarschijnlijk in zal blijven tot mijn dood. Met plezier.

Foto: Selwyn de Wind