Autisme: we kunnen het labelen als stoornis, maar we kunnen er ook anders naar kijken. In Siriana, mijn vriendin herijkt theatermaker en speler Karlijn Hamer de bijzondere kwaliteiten van de hypergevoelige medemens aan de hand van een sensorische installatie. (meer…)
Omdat ik geen spelbreker wil zijn betast ik het hout en laat het lijnenspel van de gestapelde balken op mij inwerken. In het voor aanvang overhandigde script van KHOR II wordt dat namelijk van me gevraagd. Voordat we overgaan tot zwaarwichtige vragen als hoe wij ons tot elkaar verhouden en hoe we ons positioneren dient eerst de locatie aan een serieus onderzoek blootgesteld te worden. In volledige stilte.
Die locatie is een bouwwerk van ingenieus gestapelde vurenhouten balken, zodanig neergelegd dat er een paviljoen is ontstaan met twee tribunes, een middenruimte en een kamer. Dit staaltje architectuur is een ontwerp van Breg Horemans, een Vlaming die samen met de Nederlandse theatermaker Gert-Jan Stam TAAT vormt: Theatre as Architecture, Architecture as Theatre. Voor de gelegenheid is het bouwsel opgetrokken op het voorplein van het Bossche Noordbrabants Museum.
TAAT brengt hier KHOR II. Of beter gezegd: TAAT laat het publiek hier KHOR II brengen. Het werk van de makers zelf zit erop. Zij hebben gebouwd, zij hebben de scripts uitgedeeld. Vanaf nu is het aan ons, de toeschouwers die geen toeschouwers mogen zijn maar deelnemers. Doe-het-zelf-theater in optima forma. Dus zie je twaalf individuen hout aaien en besnuffelen. Want dat is ook een vraag: hoe ruikt het?
In de eerste negen scène-opdrachten is er nog weinig sprake van interactie. Maar dan zit je net lekker in het lijnenspel en de zachtheid van het hout, komt er – pats! – de vraag: welke plek of ruimte heeft de grootste impact op je leven gehad? Die komt binnen. Weg mijmeringen, aan de slag! En gelijk eroverheen: kies een positie die staat voor hoe anderen jou zien.
Vanaf dit moment is het gedaan met de onschuld. Je moet op zoek naar iemand die zoveel mogelijk je tegenovergestelde is, je moet observeren, omhelzen, rennen. Later dienen er groepjes van vier gevormd te worden waarin – natuurlijk – de vraag beantwoord moet worden wie de leider is. Het lijkt allemaal behoorlijk weggelopen uit het Handboek Groepsdynamica maar de makers vinden juist dat hun voorstelling aansluit bij iets als deeleconomie, waarbij steeds meer mensen gezamenlijk hun eigen weg bewandelen.
Met de beste wil van de wereld kon ik die link niet leggen. Het was best een gezellig uurtje spelen, daar niet van. Maar we hadden net zo goed schipper-mag-ik-overvaren of tikkertje kunnen doen. Of een speurtocht ondernemen, ook altijd spannend. En minstens zo groepsdynamisch.
Foto: foto Saris & den Engelsman