Er hangt een Duitse Lederhose slordig aan de muur, boven een tafeltje waar het verzameld werk van de linkse toneelschrijver Bertolt Brecht op ligt. Nog drie houten barkrukken, en dat is zo’n beetje het hele decor van de nieuwe voorstelling van Theatergroep Flint: Het Romantisch Interbellum of de roepstem van ’n Lederhose. Maar de intieme […]
Een ‘ode’ aan het interbellum noemt zanger en acteur Felix Strategier het programma Interbellum – Es wechseln die Zeiten. Een tijd van misère en muziek, van lied en angst. West-Europa in de jaren twintig en dertig, tussen de oorlogen, geldt nog altijd als een onuitputtelijke artistieke bron. Namen als Bertolt Brecht, Kurt Weill, Kurt Tucholsky en Erich Kästner zijn er onverbrekelijk mee verbonden. Van de laatste schrijver is bijvoorbeeld het prachtige lied afkomstig: ‘Kennst du das Land, wo die Kanonen blühn? Du kennst es nicht? Du wirst es kennenlernen!‘ Onvermijdelijk: het Derde Rijk is in aantocht.
Dit anti-oorlogslied werd door de nazi’s verboden, net als het muziektheaterstuk Mahagonny van Brecht en Weill. En nog veel meer. Theatergroep Flint vormt het ideale ensemble om deze ode te vertolken. Zanger en verteller Felix Strategier begeleidt zichzelf op de accordeon. Zijn stem heeft precies de rauwheid die hoort bij het genre. Zangeres Dorine van der Klei is excellent vertolker van muziek uit deze periode. Op de piano speelt Tom Löwenthal en violiste is Emma Breedveld. De uitvoering in de Roode Bioscoop geeft de juiste, licht-melancholieke en getemperd-uitbundige atmosfeer weer die zo past bij het interbellum.
De voorstelling bouwt geleidelijk op naar een grimmiger toonzetting. Beklemmend is het lied met als refrein ‘Kus de fascisten waar je ze treft’. Hierin gaat het over een ‘Hitler-dolk in je buik tot aan het heft’. Dorine van der Klei verhaalt mooi over de Oostenrijkse componist en zanger Tony Hartweger, die al voor de Tweede Wereldoorlog naar Nederland kwam en aan het Leidseplein zijn Wiener Revue begon die uitmondde in zijn eigen Wiener Café. Van hem is het lied ‘Ich glaub’ die Welt dreht sich verkehrt’, waarin de dreiging van het fascisme wordt verklankt.
Zoals in andere muziekvoorstellingen als Ierse Tijgers, Als ik nog eens word geboren en het inmiddels legendarische ’n Pikketanissie combineert Felix Strategier lied- en vertelkunst met elkaar. Hij neemt de bezoeker mee langs hoogtepunten van het repertoire, vertelt erover en weet met de juiste details een wereld op te roepen van vroeger. Het kan niet missen of de Comedian Harmonists komen langs, de zanggroep met een geheel eigen klankkleur die door de jazz was geïnspireerd. In 1933 werd de groep door de nazi’s als entartet verklaard en als joodse kunst gezien, en derhalve verboden. In een theaterzaal in een kleine Duitse plaats namen ze afscheid van hun publiek. ‘Je hebt zondebokken nodig om te kunnen regeren,’ geeft Van der Klei als toelichting. Deze ode aan het interbellum geeft de vitale weemoed van die tijd prachtig weer. Interessant aan de repertoirekeuze is dat alles in die periode dubbel is: er is misère en vrolijkheid, satire en ernst, angst en hoop. Dat geeft aan dit genre van het zangspel, het Singspiel, zo’n krachtige betekenis.
Foto: Ben van Duin