‘Zal ik een plaat opzetten?’ vraagt deurwaarder Mihály Sudár aan de weduwe Lőrinc Ruszó die onwel is geworden na een verbeten discussie tussen beiden. Een antwoord wacht hij niet af en de stem van Nina Simone vult de ruimte: ‘It’s a new dawn, it’s a new day, it’s a new life for me and I’m feeling good.’ Het is een absurd moment in Imitation of Life, de hyperrealistische openingsvoorstelling van Theaterfestival Boulevard van de Hongaarse film- en theatermaker Kornél Mundruczó (bekend van zijn in Cannes bekroonde drama White God).

Het begin is sober. Op een groot vierkant doek wordt in close-up de weduwe getoond. Zij moet haar morsige eenkamerappartement uit, maar verzet zich hevig en beschuldigt de deurwaarder van racisme. Ze ziet heel goed wat er aan de hand is: alle Roma zigeuners worden uit de wijk verdreven, maar zij kan niet weg omdat haar zoon na een uit de hand gelopen ruzie met haar overleden echtgenoot het huis heeft verlaten en zich nu in een hotel prostitueert.

Die zoon doet er alles aan om uiterlijk zo min mogelijk op een Roma zigeuner te lijken en wil niets te maken hebben met eeuwenoude tradities. Hier raakt Mundruczó’s voorstelling de gelijknamige Hollywoodfilm uit 1934 en de gladde remake uit 1959, waarin een jonge zwarte vrouw zo blank mogelijk wil zijn tot verdriet van haar moeder. Films die Mundruczó ongetwijfeld kent, maar die hij louter als referentie gebruikt.

Als het filmdoek opgaat, zien we de hele kamer, met alle details. Realistischer kan een decor niet zijn, de smoezeligheid is ook in de zaal welhaast tastbaar. Op schermen naast deze nagebouwde ruimte lezen we ondertussen de sms’jes die de deurwaarder verstuurt en ontvangt terwijl hij wat te eten opwarmt in de magnetron. Hij moet langer wachten op een ambulance voor de weduwe dan wettelijk is vereist: ‘voor dit soort wijken gelden andere regels’. Op deze schermen zien we ook de hallucinaire droom van de weduwe die haar zoon in het hotel bezoekt.

Deze schijnwereld vol absurde regels wordt letterlijk op de kop gezet na een hevig onweer. Langzaam, maar onstuitbaar, draait de hele kamer 360 graden met als gevolg een constante regen van huisraad, meubilair en zelfs complete droogtrommels. De  puinhoop die achterblijft is enorm. In deze chaos belandt een nieuwe huurster met haar zoon, die net als de weduwe voor haar geen kant op kan en wel een huurovereenkomst die geen enkele zekerheid biedt moet ondertekenen.

In de verrassende slotscène raken beide verhaallijnen elkaar als de zoon van de weduwe het huis betreedt en tegenover de jongen komt te staan. We zien geen geweld, maar in plaats daarvan het geprojecteerde verslag van een moord in een bus op een Roma-jongen die in 2015 leidde tot demonstraties tegen discriminatie – even later bleek de dader ook een Roma. Het einde van de voorstelling is door suggestie vele malen sterker dan realistisch tonen.

Imitation of Life biedt geen antwoorden, kiest geen positie, maar toont op indrukwekkende wijze de gevolgen van gentrificatie, racisme, sociale uitbuiting en voor niemand wijkende bureaucratie die levens op de kop zet.

Foto: Rév Marcell