Het driedelige programma Illuminate voor NDT 2 voelt als een proefondervindelijk onderzoek met geslaagde en minder geslaagde interventies. De avond eindigt met een stuk waarin alles op zijn plek valt. Het programma schijnt licht op drie opkomende choreografen, maar de dansers zijn de ware sterren van de avond.

Gehuld in kostuums die doen denken aan het pak van een kapitein, staan acht dansers, geschminkt als pierrot, ogenschijnlijk opgewekt op een rij. ‘Showtime!’ klinkt het door de luidsprekers. Het is de roodgeverfde huid van onderarmen, schouders en rug die doen vermoeden dat deze show – met de titel Lights, Camera, Dismantled – zijn tol eist. Al snel wordt duidelijk waarom. Op meeslepende muziek waarin nu en dan Frank Sinatra te herkennen is, vechten de dansers iets te letterlijk om een plekje vooraan. Terwijl zij van formatie naar formatie bewegen, in een dansstijl die zowel ritmisch als staccato is, wordt de sfeer langzaam grimmiger.

De Amerikaanse choreografe Micaela Taylor heeft een achtergrond in zowel ballet als hiphop. Dat resulteert in een interessant vocabulaire met onverwachte elementen. Wanneer de dansers krumping-achtige bewegingen maken, lijken zij even helemaal los te komen van het keurslijf dat dans en show kan zijn. Maar deze momenten zijn snel weer voorbij. Hoewel de dansers vol overgave naar hoofd en keel grijpen en hun subtiele grimassen in sterk uitvergrote gezichtsuitdrukkingen veranderen, wordt de belofte van de filmische soundtrack en de theatrale benadering van dans, niet helemaal ingelost. De losse elementen komen niet volledig samen.

Wanneer het licht voor het tweede stuk aangaat, staan tien dansers opnieuw op een rij. Deze keer staan ze vooraan op het toneel met de rug naar het publiek. Een symbolisch begin, want choreograaf Jermaine Spivey speelt in Codes of Conduct volop met conventies of verwachtingen van de kijker. In soepele, alledaagse kleding in lichte kleuren bewegen de dansers weg van de zaal richting een achterwand waar een intrigerend podiumbreed scherm hangt.

Ze bewegen afzonderlijk, in hoekige poses, maar vormen samen een langzaam draaiende lijn. Naarmate het stuk vordert, wordt de samenhang tussen de dansers steeds brozer. De dansers lijken in deze choreografie op zichzelf teruggeworpen. Ze onderzoeken hun eigen dansstijl, wat resulteert in intrigerende bewegingen en solo’s, nu en dan houvast zoekend bij elkaar.

Als de weinig toegankelijke elektronische klanken, gecomponeerd door Spivey zelf, volledig wegsterven en de stilte tergend lang duurt, beginnen mensen in het publiek te kuchen en schuiven op hun stoel. Scènes duren te lang en beeldende elementen als het brede scherm worden niet ten volle benut. Het eindbeeld is mooi. Liggend op hun rug, met in de lucht priemende knieën en ellenbogen, kruipen de dansers uiteindelijk van het podium. ‘Als krabbetjes terug de zee in’, fluistert iemand in het publiek.

Waar in het eerste stuk van de avond geëxperimenteerd werd met theatrale effecten en andere dansstijlen, en het tweede stuk een zoektocht op zich leek, valt in het werk van Nadav Zelner alles op zijn plek. Bedtime Story (2021) is een overweldigende choreografie voor dertien jonge dansers. Het volledig zwarte toneelbeeld zonder coulissen verbeeldt volgens het programmaboekje een droomwereld. De eveneens zwarte kostuums – korte jurkjes, soepele broeken of loshangende ochtendjassen – zijn geïnspireerd op nachtkleding. Maar deze droom voelt eerder als een feestje waarvan je hoopt dat het voorlopig niet eindigt en waarna je zeker niet snel in slaap zal vallen.

De Arabische muziek sleept de toeschouwer meteen mee in een wervelende wereld. Het stuk opent met overtuigende solo’s van drie danseressen, waarin snelle maar vloeiende bewegingen en expressieve uitdrukkingen direct de aandacht grijpen. Dan volgen duetten, rennen dansers het toneel op, kruipen anderen onder het achterdoek vandaan en wisselen ingenieuze formaties zich in razend tempo af.

Alles bruist aan dit stuk, dat qua stijl doet denken aan de Gaga-taal van Ohad Naharin, maar toch volledig eigen is. De dansers bewegen snel en scherp, maar ook vrij en energiek. Hun expressieve gelaatsuitdrukkingen zijn groots en sterk aangedikt, maar niet zelfbewust of gekunsteld. Beweging en mimiek vallen naadloos samen. Het dansplezier spat ervan af. Dit is NDT 2 op zijn best. Illuminate is het resultaat van een zoektocht naar nieuwe jonge stemmen op en achter het podium. Bedtime Story heeft de potentie om ook een nieuw en jong publiek naar het (dans)theater te krijgen.

Foto:  Rahi Rezvani – Bedtime Story