Voor aanvang weet je één ding al heel zeker: van het oorspronkelijke sprookje van Assepoester blijft in de handen van Moniek Merkx weinig over. En dan doet het er niet toe of je die oorsprong zoekt bij de oude Grieken, ergens in de middeleeuwen of bij de bekendere versies uit Moeder de Gans of van de gebroeders Grimm. (meer…)
Van uitstel komt gelukkig niet altijd afstel. Het officiële afscheid van Moniek Merkx als artistiek leider van Maas theater en dans zou begin vorig jaar opgeluisterd worden door de voorstelling met de veelzeggende titel Ik ben er even niet. De première was toen vanwege de zoveelste lockdown al een keer verschoven en ook de tweede keer kon het feestje niet doorgaan. We moesten ons behelpen met de gestreamde versie.
Nu het allemaal weer mag, wordt met veel pas- en meetwerk door programmeurs onderzocht of voorstellingen, die wel gemaakt maar niet gespeeld zijn tijdens de pandemie, alsnog een tournee kunnen krijgen. Die inhaalslag is sneu voor decorontwerper Sanne Danz, zoals ze vertelde in een interview: haar werk is al gedaan en nieuwe voorstellingen worden mondjesmaat in de steigers gezet. Maar voor het publiek is het een zegen. Het aanbod is overstelpend.
Voor Ik ben er even niet ontwierp Danz een decor dat bestaat uit een draaischijf die opgedeeld is in een aantal kleine, benauwde ruimtes. Aan beide zijden begrenst door hoge gordijnen krijgen we zo, na elke draaibeurt, een inkijkje in de binnenwereld van de personages. Allemaal mensen die op hun eigen wijze worstelen met het bestaan. Ze zijn sociaal onhandig en leven liever in hun eigen fantasiewereld dan in die kolkende buitenwereld met zijn ingewikkelde sociale codes. In die wereld kan alles. Zo bedompt als de kamertjes zijn, zo onbegrensd zijn de mogelijkheden als je de verbeelding erop los laat. Tekstloos trekt er zo een lange stoet korte scènes voorbij, een aaneenschakeling van wilde uitdossingen, krankzinnige poses en onhandige ontmoetingen.
Boven die kamertjes worden op twee schermen films vertoond. In losse zinnen, uitgesproken door jonge mensen die close-up in beeld verschijnen, horen we hoe deze buitenbeentjes ieder voor zich een eigen overlevingsstrategie hebben ontwikkeld. ‘Ik geloof in wonderen’, klinkt het. Of: ‘ik ga niet over koetjes en kalfjes praten, dat is zonde van mijn tijd’.
De draaischijf functioneert ook als een soort tijdmachine. In de eerste scène zien we een oude man met trillende ledematen moeizaam rond schuifelen, later steekt hij Michael Jackson naar de kroon met soepele danspasjes. Zijn het herinneringen aan vroegere tijden? Of mijmeringen over een bestaan waarin kansen zijn gemist?
Merkx laat het in het midden in deze draaimolen van gebroken dromen, die je een liefdevolle lofzang zou kunnen noemen op de introverten van deze wereld.
Foto: Kamerich & Budwilowitz EYES2