Afgelopen weekend vond voor de tweede maal Spring in Autumn plaats, een driedaagse spin-off van Spring Performing Arts Festival. De Poolse Marta Górnicka was vijf jaar geleden al op het hoofdfestival te zien met de voorstelling Magnificat en keerde nu terug naar Utrecht met Hymn to Love.

Górnicka ontwikkelde in 2009 Chorus of Women, een concept van modern tragisch koortheater. Volgens de theatermaakster is de stem van de vrouw verdwenen in het Westers toneel en met haar koor brengt zij deze terug in het theater. Maar Hymn to Love laat juist een dwarsdoorsnee van de bevolking zien, al is het aantal mannen beduidend kleiner. Hymn to Love is inclusief theater wat de boodschap die in de voorstelling wordt verkondigd nog schrijnender maakt.

De groep van vijfentwintig performers bevindt zich op een houten vloer tegen een betonnen achtermuur waarop de in het Pools gezongen teksten in het Nederlands en Engels worden geprojecteerd. Aan weerszijden van de houten vloer zitten een paar grote, kleurige knuffels en ligt een aantal violen. Die worden later ingezet, Hymn to Love is vooral een voorstelling die door de personen op het toneel wordt gedragen en de toeschouwer op zijn menselijkheid aanspreekt. Midden in de zaal tussen het publiek staat de dirigent die gedurende de voorstelling het koor aanvuurt.

Tijdens het zingen en scanderen van teksten wordt er gemarcheerd, slaan armen op denkbeeldige trommels of roepen deze de suggestie van een schuiftrompet op. De groep beweegt zich in verschillende patronen en vormen over het toneel, zo ontstaan er structuren of wordt de groep als een lichaam gechoreografeerd. De knuffels worden naar voren geschoven om anoniem de stem van mensen te verkondigen, een mooie vondst want zo krijgt de term buikspreker een hele andere lading.

In een aaneenschakeling van liederen en teksten worden patriotisme en Katholicisme beleden. De titel van de voorstelling is verraderlijk want met grote vreugde worden teksten als ‘Geef ons Polen terug!’ gescandeerd. Terrorisme komt voorbij als thema, waarbij het Westen hiervan – met metropolen als Parijs en Londen – als veroorzaker wordt aangewezen. De positie en verantwoordelijkheid van Polen in de Tweede Wereldoorlog wordt vergoeilijkt, verdraaid en ontkent. Maar er wordt ook ‘Slaap kindje slaap’ gezongen, waarbij het de vraag is met welke intentie we in slaap worden gezongen. 

Górnicka maakt een sterk, maar pijnlijk statement over Polen en de staat van Europa. Een verdeeld Europa waarin het verlangen naar nationalisme, het afwijzen van de ander en sluiten van grenzen steeds sterker wordt in sommige kringen. De lofzang op de liefde die Górnicka brengt in haar Hymn to Love laat een gevaarlijke variant van passie zien, want het vuur waarmee die in de praktijk wordt, is levensgevaarlijk. Ook vandaag de dag.

Foto: Magda Hueckel