Wanneer ben je menselijk? Als je je bewust bent van je eigen lichaam? Als je behoefte hebt aan genegenheid? Als je rituelen uitvoert? In More human than human krijgen twee wezens een robot bezorgd die de dynamiek in hun huishouden volledig ontregelt. WYF gebruikt dit gegeven om vragen te stellen over menselijkheid in een absurdistische, neonverlichte mimevoorstelling. (meer…)
Hoe zijn we met elkaar verbonden, dat is wat Orion Maxted onderzoekt in zijn voorstelling Human Simulation. In een strak georkestreerd spel van woorden en vormen probeert hij vat te krijgen op de wereld van algoritmes en biologische systemen.
Human Simulation begint met de herhaling van slechts één woord: ‘this’. Zittend op een stoel in een driehoek herhalen drie acteurs dat woord in het licht van hun mobieltje, waar (vermoedelijk) ook de score van de compositie op te lezen is. Afhankelijk van intonatie en ritmische opvolging krijgt het woord steeds een andere betekenis. Dan voegt een van hen een woordje toe en ontstaat nieuwe betekenis. ‘This to this’; het begrip keten krijgt een letterlijke vertaling. Net als het begrip energie als het woord ‘activates’ even later wordt toegevoegd aan het woordenspel
Net als in zijn eerdere werk [THE MACHINE], zijn afstudeerproductie bij Dasarts, toont de Brit Orion Maxted zijn passie voor woorden. Net als in die productie zijn ook de spelers van Human Simunlation, Laura Mentink, Loveday Smith en Thomas Dudkiewicz, op hun stoelen nauwkeurig in de ruimte geplaatst. In [THE MACHINE] werden hele zinnen herhaald en verhaspeld. Op zeer humoristische wijze en met veel gevoel voor humor bekritiseerde Maxted in die voorstelling de holle retoriek, die in onze hedendaagse maatschappij wordt gevoed door de digitalisering. Human Simulation communiceert minder direct met het publiek, alleen al doordat de performance zich grotendeels in het donker afspeelt.
De nieuwe voorstelling van Maxted kent een meer complexe dramaturgie en bestaat eigenlijk uit twee delen. Het eerste deel is een zuivere en wat hermetische woordexercitie zoals beschreven. Eigenlijk wordt er wat te veel bij gehaald. Bio-wetenschappelijke termen versmelten met namen uit de politiek, die op hun beurt weer worden afgezet tegen de emoties van sociale verbanden; liefdesverhalen. Is dat nodig? Het haalt de poëzie behoorlijk onderuit. Al is het begrijpelijk dat Maxted wat bodem wil geven aan zijn performance. Te meer omdat het tweede deel van Human Simulation zeer lucide is en woorden bijna letterlijk opgaan in rook.
Het is het meest spannende deel van de twee, waarin Maxted zijn performers aan de kant zet en een transitie met tegenlicht het vormexperiment dat volgt inleidt. Onder begeleiding van een dik aangezet elektronisch, bijna religieus, engelengeluid spuugt een projectie strak vormgegeven woorden op de achterwand. Aanvankelijk is het ritme nog rustig, maar gaandeweg versnelt het op zo’n manier dat de grafische vormgeving van de letters en de betekenis van de woorden met de toeschouwer aan de haal gaan en een soort van cognitief orgasme oproepen.
Maxted meet biologieprocessen aan taal. Hoewel het eerste deel wat schools is en kan winnen aan muzikaliteit en poëzie, komt het in deel twee helemaal goed. De drie performers worden er nog netjes bijgehaald en zo worden de losse ‘eindjes’ dramaturgisch aan elkaar geknoopt. Maxted blijft trouw aan zijn onderzoek, maar omdat deel een en twee zo verschillend zijn geeft hij een verknipte boodschap af. Niet dat die onwaar is overigens, de wereld is een geheel maar ook gefragmenteerd. Toch valt nog wat te winnen in de verbinding tussen de delen en de rol van de performers, die in tegenstelling tot zijn vorige voorstelling wel erg in de schaduw blijven staan.