Je kunt een man wel uit de oorlog halen, maar haal de oorlog maar eens uit de man. We zien hem thuiskomen, van verre naderend over het mulle zand van een langgerekte open plek in het bos, de locatie waar Via Berlin, het Ragazze Kwartet en Slagwerk Den Haag deze editie van Oerol zijn neergestreken.

Met zijn soldatenhelm nog op is hij gekleed in verschoten spijkerstof. Zijn vrouw in blauwe jurk is net het toilet aan het schoonmaken. Boven de grond kunnen we de rioolbuizen zien lopen. Een heel stelsel waarop vijf identieke toiletten zijn aangesloten. Ze is blij hem te zien. Uiteraard. Zijn helm kan af. Hij smijt hem in het zand. Het gewone leven kan weer beginnen.

‘I just wanna make love to you,’ zingt de vrouw, sensueel bewegend, samen met haar uit de grond opduikende evenbeelden. Een prachtig effect. De leden van het Ragazze Kwartet zijn met hun donkere pruiken en jurken een perfecte kopie van actrice Dagmar Slagmolen. Net zoals acteur Noël S. Keulen, die de man speelt, zich vanaf dat moment vier keer weerspiegeld ziet in de mannen van Slagwerk Den Haag. Met hun donkere haar hebben ze wel wat van de Beatles in hun vroege jaren.

Het is geen uniek verhaal dat Via Berlin ons vertelt, maar dat maakt het niet minder schrijnend. Het is universeel. De euforie over de heelhuidse terugkeer uit de oorlog houdt geen stand. De huid mag dan heel zijn, de geest heeft een knauw gekregen. De man is achterdochtig, agressief. Zijn vrouw mag het huis niet uit. De oorlogsuitkering die de vrouw voor hem heeft aangevraagd is nergens voor nodig. Hij kan best werken, ook al stort hij telkens ter aarde terwijl hij dat zelfverzekerd tegen haar roept.

De mooiste illustratie van zijn posttraumatische stress is de scène waarin de Ragazzes, ondanks een regenbuitje stoïcijns en geconcentreerd musicerend, een fraai langzaam klassiek stuk spelen. Keulen luistert en geniet op de voorgrond tot de vier slagwerkers telkens even opduiken, krassend op wasborden. Ze komen van ver, maar steeds dichterbij, als kwelduiveltjes. Dan vertrekt zijn gezicht tot een grimas.

Home sweet home is de eerste eigen productie van Via Berlin. In 2009 debuteerde het muziektheatergezelschap van Dagmar Slagmolen en Rosa Arnold (aanvoerster van het Ragazze Kwartet) met Een mond vol zand, in 2011 gevolgd door Vanaf nu heet je Pjotr. Allebei waren het succesnummers op Oerol en daarbuiten, met dezelfde thematiek van de oorlog en zijn gevolgen, excellent locatietheater. Ook dit Home sweet home zal ongetwijfeld weer veel mensen aanspreken en ontroeren. Ria Marks heeft in haar regie de weidse ruimte optimaal gebruikt en veel zorg besteed aan de choreografie. Het rioolbuizenstelsel biedt de muzikanten van Ragazze en Slagwerk Den Haag ongekende akoestische mogelijkheden. Als aan het eind de pulserende muziek klinkt van Terry Riley gaan strijkers en percussionisten op in hun spel. De man tikt mee op zijn helm die hij weer heeft opgepakt. De uitstekend acterende Keulen en Slagmolen draaien nog één keer om elkaar heen, tegen beter weten in. Deze oorlog gaan ze niet winnen.

Foto: Saris & den Engelsman