Na de coproductie Bij het kanaal naar links, slaan De Mexicaanse Hond en het Vlaamse gezelschap Olympique Dramatique opnieuw de handen ineen in een stuk van Alex van Warmerdam. Met dezelfde absurde dialogen, duistere wendingen en droogkomische humor, maar nu op de werkvloer van een vennootschap van dieven. Het gelukzalige is een bizarre revue, een abstracte komedie en het eindigt als een thriller.

De nieuwe coproductie gaat over een vennootschap van dieven die iedere ochtend de stad ingaan en pas in de avond terugkeren met de buit van de dag. Maar eigenlijk zou het evengoed om een ander soort bedrijf kunnen gaan. Namen als De Vries, Mulder of Van Henegouwen lijken prototypes van kantoornamen en de toneelsetting doet denken aan een geabstraheerd bedrijf. Maar al is liefde op deze werkvloer nadrukkelijk ongewenst, er staan ook bedden op het toneel en de sfeer tussen de werknemers is broeierig.

De vennoten dragen hun buit af aan Brouwer, strak gespeeld door Annet Malherbe. Iedere zin die zij uitspreekt treft doel. ‘Ik kan mij ook tegen je keren’, zegt ze in een staccato ritme tegen een collega, die plannen heeft met de vrouw van een ander. Ze fileert ijskoud de zogenaamd onschuldige stappen in het flirtproces. Als een maffiabazin regisseert zij het gedrag van de drie vennoten, de sterk op elkaar ingespeelde Ben Segers, Geert van Rampelberg en Tom Dewispelaere.

Het gelukzalige draagt in alle opzichten de signatuur van Alex van Warmerdam, die verantwoordelijk is voor de tekst, de regie en het decor. Zijn voorstelling verloopt als een geoliede en goed getimede machine, waarin ieder personage zijn positie kent en de sluimerende conflicten onafwendbaar naar een noodlottig einde leiden. Het verhaal is dun, relaties op de werkvloer lopen verkeerd af, maar dat is nu juist de charme van deze abstracte komedie, vol absurde dialogen die de duistere drijfveren van de personages blootleggen. Ze ontsporen maar dat gebeurt op een droge en semi-rationale manier, waarbij de gang van zaken goed wordt uitgelegd, als ware het een rekensom. De ene vennoot is verliefd op de vrouw van de andere vennoot en omdat de een verwacht dat de ander hem om die reden zal vermoorden, pleegt hij logischerwijs en uit zelfverdediging zelf een moord.

Als intermezzo is er tussendoor een pornografisch schimmenspel te zien, dat al even zakelijk en droogkomisch verloopt. Achter het doek wordt een tafeltje en wat stoelen neergezet en het spel voor drie heren en twee dames is een technisch strak uitgevoerd bewegingsspel dat de verbeelding goed in gang zet.

Het gigantische schilderij dat de achterwand bedekt, doet denken aan een billboard en biedt een krachtig en kleurig venster naar de buitenwereld. De metershoog afgebeelde voorbijgangers lijken snel voorbij te lopen, hun haar in de wind en in de hand een Louis Vuitton-tas, een verwijzing naar de zakkenrollers en tassendieven van de vennootschap.

Van Warmerdams nieuwe stuk doet denken aan een bizarre revue, een abstracte komedie en het eindigt als een thriller. We krijgen een geestig beeld van de duistere driften die door het laagje vernis van de beschaving breken. Toch is Het gelukzalige een beetje te gelikt en mist de voorstelling iets dat schuurt.

Foto: Ben van Duin