Grappen, grollen en parodieën horen bij De Parade, maar er is gelukkig ook een beetje ruimte voor dichtkunst. De Poëzieboys zijn een vaste waarde geworden. Ze treden dit jaar op met een Vinkenoogprogramma én met poezie voor kinderen (zonder trema inderdaad). Thomas, Sacha en Jos maken subtiel theater van de nieuwe Toon Tellegen. Jos Nargy zit in beide clubs en is daarmee het literaire geweten van het festival.

Dieren zijn bij Toon Tellegen tegelijk menselijk en bovenmenselijk. Menselijk omdat ze bijzondere gedachten hebben. Bovenmenselijk omdat ze soms meer ideeën zijn dan wezens: het zijn nog meer dragers van gedachten dan eekhoorns of mensachtige eekhoorns. Die vleesgeworden filosofie op papier lees je ook in zijn nieuwste boek. De seringenboom, Herinneringen aan mijn broer is een verhaal over mensen, maar vooral over de bewondering van een jongen voor zijn zes jaar oudere broer. En intussen leiden die poëticale overwegingen nog steeds tot goede verhalen.

Na zijn twaalfde heeft de jongen die het verhaal vertelt zijn broer niet meer gezien. Voor die tijd was hij de getuige van wat zijn held allemaal kon. Hij ging recht op het gevaar af, maakte vuur met brandende sneeuwballen en koos altijd voor de afslag die het meeste risico beloofde. Verstandige mensen zeiden dat hij nog eens slecht terecht zou komen. ‘Maar mijn broer wilde helemaal niet terecht komen.’ Nog zo’n typisch Tellegenzinnetje: ‘Er was eens een hersenschudding.’

Thomas van Ouwerkerk, Sacha Muller en tekstbewerker Jos Nargy eindigen me het legendarische schot waarmee de held van het verhaal een winkelruit aan de andere kant van de haven aan barrels schiet. Verbaasd kijkt de winkelmevrouw naar buiten, maar ze ziet niemand die het gedaan kan hebben. Die voetbaljongens aan de horizon staan veel te ver weg. Net zoals menselijke en dierlijke eigenschappen mag ook de waarheid een goed verhaal niet in de weg staan. Alles is echt gebeurd, en wat er niet echt is gebeurd, had wel kúnnen gebeuren, schrijft Tellegen.

Herinneringen aan mijn broer is zorgvuldig verteld, vormgegeven en van muziek voorzien. Hiske de Goeje en Thomas van Ouwerkerk laten veel gebeuren voor panelen met oud behang en hier en daar een leiding. Toon Tellegen is van 1941 en dit zou best eens zijn jeugdbehang kunnen zijn. Plattegronden verbeelden andere situaties en spelen met horizontaal en verticaal. Arend Bruijn en Sacha Muller tekenen samen voor de muziek en Ramses Graus deed de eindregie. Het is erg terecht dat de voorstelling in een uitgebreide versie op tournee gaat, in maart en april volgend jaar.

Foto: KAMERICH & BUDWILOWITZ -EYES2