De superheld. Het Laagland ziet hem/haar als een archetype van deze tijd, en daar hebben regisseur Lennart Monaster en zijn team een punt. Ook al hebben we niet allemaal ineens bionische ogen, bicepsen als skippyballen of het vermogen om met een priemende wijsvinger de tijd te bevriezen, we vragen intussen wel steeds meer bovenmenselijks van onze lijven en hersens. (meer…)
Frédérique Arnold heeft een zwak voor mensen in een uniform, zo vertelt ze aan het begin van haar solovoorstelling Held in blauw. Het maakt mensen knapper, vindt ze, en geloofwaardiger. De aanleiding voor deze ontboezeming ligt in een documentaire die ze zag over de uitzending van Nederlandse Blauwe Baretten naar Bosnië. Daarin stonden de soldaten voor vertrek in rotten opgesteld en dat maakte indruk. En blijkbaar niet alleen omdat een van die blauwe baretten werd gedragen door haar vader.
Hij speelt de hoofdrol in deze voorstelling. Herinneringen aan zijn vertrek naar en het verblijf in Bosnië vormen een soort rode draad. Tussendoor deelt ze gedachtes met ons over heldendom. Want voor haar zwak voor de geüniformeerde medemens is het een kleine stap naar ontzag voor de weldoeners deez’ aard. De Batmans en de Mega Mindy’s. Voor de argeloze toeschouwer is deze stap iets moeilijker te volgen. Superhelden dragen toch juist géén uniform? Die hebben toch juist nauwsluitende pakjes waarvan maar één uniek exemplaar bestaat?
Maar Arnold heeft dit onlogische bruggetje nodig om met ons enkele koudegrondfilosofietjes te kunnen delen over heldendom. Dat iedereen die een goede daad verricht een soort held is. Ofzo. Enfin, niet iets om lang bij stil te staan. We zitten immers bij een jeugdvoorstelling en wellicht spreekt dit het jonge grut wel tot de verbeelding. Dat het ze inspireert toch vooral het goede te doen.
Wacht! Het is helemaal geen voorstelling voor kinderen! Het is kleinkunst voor grote mensen. Zou Arnold misschien vinden dat in elke volwassene een kind sluimert? En wil ze dat kind wakker kussen?
Dat soort vragen blijven je de hele voorstelling door achtervolgen. Wat wil ze met ons delen in Held in blauw? Is het een eerbetoon aan haar vader? Toegegeven, het is reuze lief dat de communicatie met hem in het verre Bosnië verloopt via cassettebandjes. En dat ze thuis een fotomuur heeft om hem dichtbij te voelen. Maar meer dan ontroerende jeugdherinneringen worden dat niet.
Of wil ze juist doorstane angsten bezweren? Zo beschrijft ze een levensbedreigende situatie, waarbij haar vader ternauwernood aan de dood ontsnapte door zich toevallig aan de goede kant van een container te bevinden, om vervolgens naar iets onzinnigs te schakelen over blij zijn met bonuskaarten en stroopwafels.
De werkelijk heikele thema’s worden zo zorgvuldig omzeild in Held in blauw. Een eerlijke zoektocht naar het verheerlijken van een heldendaad, zo werd ons beloofd. Maar als je dan eindigt met ‘echte helden zijn dichterbij dan je denkt’ is dat een behoorlijke deceptie.
Foto: Anne van Zantwijk
Deze recensie is geschreven naar aanleiding van de eerste voorstelling op Karavaan. De officiële première was later die dag.