Vorig jaar nog wonnen ze de Gouden Zwaan voor de meest indrukwekkende productie van het seizoen met de voorstelling Trip en Masse, een coproductie met Dansgroep Amsterdam. Het performance festival Something Raw in Amsterdam  presenteerde deze week Groupies, de nieuwe productie van dit overwegend Duitse collectief White Horse in coproductie met het Berlijnse theater Hebbel am Ufer. Voor Groupies breidde White Horse zijn tot dan toe driekoppige gezelschap uit naar zeven performers. In het uiterst collectieve maakproces, dat een wezenskernmerk is van White Horse, lieten de zeven dansers zich niet alleen inspireren door gebeden, maar ook door rituele en sjamanistische dansen.

Groupies – of is het Group Piece? – start met een enkele danser en een enkele kleine beweging, die steeds groter en ruimtelijker wordt naarmate zich meer dansers met kleurige shirts voegen aan de slinger. De laatste twee van hen komen tevoorschijn uit het publiek en voegen zich net als de anderen in de rituele herhalende  frase, die steeds opnieuw een halve cirkel vormt. Als de beweging zich vergroot en de uitgestrekte handen zichtbaar worden zien we hun donker geverfde nagels. Op het moment dat de herhaling haar cadans vindt, blijft een van de dansers achter op het voortoneel, om na een lange expressieve pose – eerst met opgeheven armen naar de verte, daarna op knieën met open mond  kijkend naar boven– weer op te gaan in de massa. De zeven lichamen creëren nieuwe ruimtelijke patronen, kruislings, haaks, vlechtend, soms met licht gefluister: ‘We believe in the grid’ of nadrukkelijker ‘one’.

De sombere expressionistische invalshoek van het stuk doet denken aan de Duitse Ausdruckstanz uit de jaren dertig en in die zin is de taal van Groupies zichtbaar geworteld in de Duitse dansgeschiedenis. Maar er speelt ook apathie. Een valse, lethargische harmonie overheerst, want in tegenstelling tot wat de voorstelling in het programmaboekje aankondigt, breekt niemand uit het groepspatroon en gebeurt het toch, dan wordt het statement onmiddellijk verzwolgen door een collectieve handeling. Zoals het expressionisme geen wetten toelaat, zo laat het collectief, ondanks zijn bonte shirts, geen enkele individuele kleur toe. In die zin sluit het onderwerp van Groupies keurig aan bij de invalshoek van het eigenwijze festival Something Raw, dat dit jaar de grenzen aftast tussen individu en collectief.

Coordt Linke’s geluidscompositie is dwingend. Een metalen, ritmische machine is het, die de voorstelling bij  tijd en wijle overneemt en qua intentie een tegenhanger is voor het voorzichtige formalisme van White Horse. Naarmate het stuk vordert slaat de vermoeidheid toe en is er nauwelijks nog enige uitdrukking in de toch al vale gezichten van de dansers. Hoe expressief hun gebaren ook zijn, de bedoelde overgave lijkt ver weg.  Misschien is dat wat White Horse ook wil laten zien. Zeker is het niet, daarvoor is de aanpak te voorzichtig en ontbreekt bij sommige dansers ook fysieke capaciteit. Het resultaat is een vrij traditionele choreografie, die ergens commentaar op wil geven, maar daar, wellicht als gevolg van de collectieve werkmethode, nergens een gaatje voor lijkt te vinden.