Is groter beter? Dat is de vraag die elke keer opkomt bij het zien van Het grootste Zwanenmeer ter wereld ®. Het registered-erretje doet vermoeden dat de XL-maat van de productie, of eigenlijk het zwanen-corps de ballet, niet alleen door artistieke motieven is ingegeven. Commercie speelt ook een rol: groot is mooi en veel is lekker. En dat is ook zo, tot op zekere hoogte. Zaligmakend is het niet. (meer…)
Achtenveertig witte zwanen roteren sereen om hun as, balancerend op de toppen van hun spitzen. Hun golvende armen creëren een bijna Escher-achtig geometrisch patroon. De witte waas wanneer de zwanen versnellen geeft een duizelingwekkend effect. De witte aktes in Het Grootste Zwanenmeer ter Wereld zijn zonder twijfel de meest ontroerende en indrukwekkende aktes uit dit ballet van Derek Deane. Maar behalve ontroering roepen die aktes ook onbehagen op.
Deane maakte eerder een arena-versie van dit ballet, waarbij toeschouwers rondom het podium plaatsnamen en de zwanen van alle kanten konden bewonderen. Voor de Nederlandse theaters bewerkte hij het stuk tot een theaterversie, die hij instudeerde met het Shanghai Ballet. Zijn maar liefst achtenveertig koppen tellende corps de ballet krijgt gezelschap van eerste solisten Matthew Golding (gastsolist, The Royal Ballet) en Ksenia Ryzhkova (gastsolist, Bayerisches Staatsballet). Zij leveren inlevende interpretaties van respectievelijk Prins Siegfried en de dubbelrol van Odette en Odile.
In het ballet ligt het lot van Odette, zoals het een ware damsel in distress betaamt, in handen van twee mannen. De boze tovenaar Rothbart verandert Odette en haar gevolg in zwanen. De betovering kan alleen verbroken worden wanneer een jongen trouwt met het meisje. Maar welke man wil er nu trouwen met een zwaan? Nou, prins Siegfried dus.
Golding geeft diepte aan Siegfried, die enerzijds de arrogante prins uithangt en de meisjes checkt op het bal, maar zodra hij Odette ontmoet verandert in een zorgzame jongen met een diepe liefde voor de zwanenkoningin. Ryzhkova is een serene, zekere Odette die sterk maar toch ook breekbaar invloed probeert uit te oefenen op haar lot. Maar in het slotgevecht zijn haar grand jetés enkel een wapen dat Rothbart en Siegfried gebruiken om elkaar aan te vallen, door Odette te liften terwijl ze haar benen spreidt in de richting van de ander. Deane koos daarmee voor een interpretatie waarbij de kracht van Odette enkel betekenis krijgt in relatie tot de mannen om haar heen, en dat is jammer.
De hoofdrol van dit ballet is weggelegd voor het corps, dat het ideaalbeeld van de vederlichte, pure en verheven balletdanseres tot in elke vingerbeweging nastreeft. Het corps doet haar naam eer aan, doordat de synchroniteit tot in perfectie is doorgevoerd. Dit is een vijf sterren-performance, maar wel een waar een hele grote, ongemakkelijke ‘maar’ aan kleeft. Samen met de witte tutu’s, de witte hoofdbanden en de uitdrukkingsloze gezichten is dit uniformiteit ten top, waarin geen ruimte is voor afwijkingen. De achtenveertig zwanen lijken geen persoonlijkheid of eigenheid te hebben.
De enige zwaan die afwijkt is de slechte zwaan: Odile, die sexy en koket Prins Siegfried probeert af te troggelen van Odette. In dit sprookje is geen ruimte voor een werkelijkheid met allerlei verschillende lichamen, identiteiten en idealen. De mythe van witte, onschuldige balletdanseressen wordt hier tot in perfectie in stand gehouden.
Het Zwanenmeer lijkt misschien een sprookje, fictie. Maar het heeft zoveel invloed op de werkelijkheid, waarin pas heel recent een klein beetje ruimte is gekomen voor gespierde danseressen en danseressen met een andere huidskleur. Deane creëerde geweldige witte aktes waar voor afwijking of eigenheid geen ruimte is. Waar vrouwen afhankelijk zijn van de man. Mag de werkelijkheid niet bestaan in zijn sprookjes?
Jullie commentaar is absurd. Dit ballet is 140 jaar oud en gebaseerd op Russische folklore die nog 100’en jaren ouder is.
De commentaar over de afhankelijkheid van vrouwen in dit stuk is duidelijk geschreven door een onervaren meisje met weinig feeling voor de tijdsgeest van dit stuk. Je kan evengoed zeggen dat in het nieuwe testament Jezus te veel aandacht krijgt. Dat boek kan inderdaad best een sterke vrouwelijke rol gebruiken, maar die opmerking gaat niet op omdat het geschreven is in een volledig andere mindset. Het is een historisch document, niet een nieuwe tv serie.
Willekeurig een sociaal vraagstuk aanhalen maakt je geen serieus journalist.
Ik heb het ballet gisteren met gezien met mijn familie en het was prachtig. De hele zaal was toruwens laaiend enthousiast…
Vorig jaar het Oekraiense staatsballet gezien. Was veel meer onder de indruk daarvan. Live muziek. Mannelijke solist technisch veel beter, maar vootal veel meer passie op de planken. Geen minutenlange pauzes tussen de aktes waarbij wel muziek, maar geen beeld was. De halfvolle zaal was redelijk enthousiast.
De uitvoering was prachtig. Alleen heel erg jammer dat de muziek ingeblikt was, slecht en schreeuwerig van geluidskwaliteit, af en toe een ‘harde’ overgang en soms te laat ingezet. Opvallend was ook dat de diverse muziekstukken apart van elkaar waren opgenomen hetgeen duidelijk te horen was.
Gisteravond, 30 augustus, een mooie voorstelling gezien. De zwanen waren fantastisch. Het ontbreken van een orkest vond ik zeer teleurstellend. Het feit dat dit door Carre niet wordt vermeld niet netjes. Ook ik vond het geluid van de ingeblikte muziek storend. Jammer.
Ik ervaarde deze uitvoering als zeer teleurstellend. Bij klassiek ballet hoort een orkest, deze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. De wisselwerking tussen orkest en de dansers zorgt vaak voor een warme, emotionele sfeer die bij deze uitvoering geheel ontbrak. Hoewel het talent en de discipline van de dansers uiterst indrukwekkend waren vond ik het toch een wat koude, mechanische aangelegenheid en stoorde ik me ook zeer aan het ontbreken van een orkest en aan de slechte kwaliteit van het geluidssysteem in Carre. Dat dit niet van tevoren wordt vermeld is inderdaad verre van netjes. Voelde me behoorlijk bedrogen.
Nou, nou, wat een negatieve reacties. Alles was perfect. Alleen vroeg ik om een gevulde koek voor mijn schoonmoeder die wat flauw was geworden aan de koffiebar, maar die hadden ze niet. Ja, een doosje keiharde nootjes voor 4,-. Wat een Carreprijzen. Wat een oplichting. Toen ik met mijn latte machiato en een bak thee door het publiek via het restaurant terug wilde, kreeg ik een snier van een medewerkster dat dit gedeelte gereserveerd was. Ik stond in de drukte en kon geen kant op, daarom nam ik deze route. Ik werd ineens zo kwaad door dit amateuristische zooitje dat ik haar toeriep dat ze zich nergens mee moest bemoeien en dat ze leek op een blinde zwaan. Het hele publiek om mij heen moest erg lachen. Ik leek wel de komiek van de avond. Heb ik toch nog in Carre gestaan!
Voorstelling Den Haag ..29 sept
Zwanenmeer balletvoorstelling deed mij denken aan een “staats” Circus en gespierde sportdames /dansers en geen vederlichte ballerina ‘s….
Een decor met geraffineerde stoom vloeren die de Zwanen tot leven voerde !
Veel applaus van publiek die dachten dat het moeilijke kunstjes waren !Muziek jammer “slechts “een geluidsband afgedraaid en geen mooie interpretatie van tonen en geluiden ! Vond het bedenkelijk ..was dit ballet of ritmische voorstelling ( voor mij het laatste…!)
voorstelling 29 sept. den Haag
Heb genoten van het Zwanenmeer, jammer tussendoor het applaus! vond ik storend.