De Zweedse choreografe Gunilla Heilborn creëert theatrale performances waarin tekst en dans elkaar afwisselen. Vorig jaar nog opende ze het Julidansfestival met Alaska, een werk gemaakt onder de vlag van Göteborg Operans Danskompani. Nu is ze terug met een eigen productie Gorkij Park II, waarvoor ze inspiratie putte uit de sovjetkitsch van de jaren tachtig.

Heilborn bedient zich van een zeer subtiele, licht ironische humor, dat bespeurden we al in eerdere voorstellingen van de Zweedse. Behalve Alaska was ook het duet This is not a love story al eerder te zien in Nederland (Festival De Keuze in Rotterdam), een stuk waarmee Heilborn werd opgenomen in het internationale netwerk NXTSTP. Mede daarom is haar werk nu ook te zien op het festival Noorderzon, de Nederlandse partner van dit Europese netwerk dat makers ondersteunt in hun internationale carrière.

Gorkij Park II is losjes geïnspireerd – hoe kan het ook anders – op de gelijknamige Russische filmthriller, die zich afspeelt tijdens de Koude Oorlog. Maar de theaterinterpretatie van Heilborn slaat een geheel eigen weg in en gaat slechts aan de haal met een paar elementen uit de film; een schietpartij, een Russisch mijnstadje, Maxim Gorki, bontmutsen en zware accenten. Heilborn associeert er op los en zet vier personages centraal die op droge wijze met elkaar communiceren. De uitgekiende teksten spelen met herhaling en ironie, hier en daar danst een performer wat passen, nergens illustrerend. Dans is in Gorkij Park II vooral een manier om de tijd te laten verstrijken.

In het decor, met twee kleurige zetels of objecten en daarop een aantal lampen, hangt een kartonnen bord met een Russische tekst: Ingang naar het museum. Het is een verwijzing naar het huis, tevens museum, van Maxim Gorkij, dat een rol speelt in het stuk. Theatrale kleding, gestolen van het Russische ballet, geven de voorstelling net als de objecten een sprookjesachtige sfeer. Tussen de bedrijven door informeren de spelers het publiek over dit soort details en wordt ook de actualiteit rond Poetin aangehaald. Die weet immers maar al te goed dat er onder de Russen een groeiende nostalgie heerst rond het sociaal realisme. Pikant actueel gegeven. Dat sociaal realisme is onderwerp van een voorstelling die langs tal van thema’s meandert, maar niets echt benadrukt.

Heilborns humor is vermoedelijk typisch Zweeds en is niet altijd even toegankelijk voor de buitenstaander. Wat we zien zijn vier mensen die een poging doen om hun leven invulling te geven maar vooral lijken te leven in hun dromen. Dromen, zo lijkt Heilborn te willen zeggen, zijn een manier om te overleven. We kennen dat  thema ook van grote Russische schrijvers.

Foto: Ines Sebalj