Per 30 september vertrekt Mark Walraven bij CC Amstel. Als algemeen directeur stond Walraven aan de wieg van het nieuwe theater in de Amsterdamse Pijp. Jos Vijverberg is inmiddels aangesteld als operationeel interim-directeur. (meer…)
Als je goed luistert, is Vondels Gijsbrecht van Amstel (1638) vooral een stemmenspel. Regisseur Jaap Spijkers en gezelschap Het Toneel Speelt zetten dit jaar voor de derde keer de nieuwjaarstraditie voort. Op 1 januari 2012 brachten zij de eerste Gijsbrecht, gistermiddag, 1 januari 2014, vond de reprise plaats met enkele nieuwe rollen, onder wie Marlies Heuer als Badeloch en Petra Laseur als bode. Jules Croiset vertolkt de rol van Willebrord, vader van het Karthuizers klooster.
Aan het grote geheel hebben Spijkers, decorontwerper Guus van Geffen en kostuumontwerpster Bernadette Corstens nauwelijks iets veranderd. Ook de hevige effecten met oorlogsdreiging, rook en het plateau als beweegbaar decor is gelijk gebleven. Hoezeer Spijkers en de spelers ook vaart en beweging aan de Gijsbrecht willen geven, deze tragedie aller Nederlandse tragedies is onvermijdelijk statisch. Het is een vertellend drama. Tal van dramatische gebeurtenissen zijn vervat in een bodeverhaal.
Maar dan is daar de scène dat Marlies Heuer haar man Gijsbrecht chanteert met haar anti-oorlogshouding. Ze argumenteert en smeekt, past de subliemste regels van de retorica toe. Ze speelt met zijn mes waarmee hij haar moet doden, de punt zet ze in haar hals, het bloed zal eruit vloeien. Op deze manier probeert ze hem ervan te overtuigen dat hij de gedoemde stad Amsterdam moet verlaten. Haar voorspellende droom geeft haar de overtuiging dat iedereen reddeloos is verloren; de priesters gedood, de Klaerissen verkracht. Deze scènes tussen Badeloch en Gijsbrecht, tussen Marlies Heuer en Mark Rietman, vormen het hoogtepunt van herneming. Het is opmerkelijk dat de stem van Marlies Heuer de verzen van Vondel moeiteloos en prachtig van dictie en toonzetting in de grote zaal van de Stadsschouwburg laat klinken. Heuer is afkomstig van de mimeopleiding, heeft geen klassiek geschoolde achtergrond en misschien juist daardoor weet ze soepel de rijmende alexandrijnen van de Gijsbrecht te reciteren. Ook haar bewegingstaal draagt ertoe bij dat Heuer schittert. En in haar ogen schuilt iets van lichte ironie. Hiermee omzeilt ze kundig het zwaarwichtige dat alle Gijsbrecht-personages aankleeft. En, op intrigerende wijze, weet ze de toeschouwer emotioneel te raken.
De nieuwe reien van Willem Jan Otten werden bij de allereerste première op 1 januari 2012 gezegd door Marisa van Eyle, in afwisseling met Fockeline Ouwerkerk. Fraai is Fockeline Ouwerkerk die in een van de laatste beelden, als slachtoffer van alle oorlogsgeweld, opkomt met verscheurde, bebloede jurk en haar verzen de juiste dramatiek geeft. Dan begrijp je als toeschouwer waarom Badeloch haar man dwong te vluchten, om zichzelf en hun kinderen in veiligheid te brengen. Zo verschrikkelijk is het dus, die oorlog met een religieuze twist als inzet. Feitelijk gaat het om het katholieke, laat-middeleeuwse Amsterdam in strijd met de protestantse vijanden. Nu zag ik, meer dan destijds, de inhoudelijke lijn die er loopt tussen Badelochs voorspellende droom en Ottens verzen. Zo zal elke reprise, mede dankzij een nieuwe of deels nieuwe bezetting, tot nieuwe en verrassende accenten leiden.
Foto: Leo van Velzen
Eigenlijk heb ik niks te melden over de recensie. Ik heb eigenlijk een vraag. Dat auteursrecht op een recensie: hoe zien jullie dat eigenlijk voor je, met dat internet?
Er stond een reactie van mij. Waar is tie gebleven? M Rietman
Waar stond die reactie? Wij hebben niets gezien.
Recensies worden vaak door derden overgenomen, op eigen websites en in geprinte vorm bij zalen. Dat is een nieuwe openbaarmaking en daar rust auteursrecht op.
Ha Constant,
dank voor je antwoord.
Maar maar maar dus als ik of een andere collega een mooie recensie tegenkomt op jullie website: moet ik dan (zoals in dit geval) eerst Kester Freriks een berichtje sturen voordat ik het op m’n facebook mag zetten?
Dat is niet te doen; hoe willen jullie dat controleren/handhaven? Is dan een paywall niet logischer? Misschien niet de juiste plek om het over dit soort zaken te hebben hoor, maar ik vind het in elk geval wel apart.
Een paywall is niet de bedoeling, de Theaterkrant moet voor iedereen toegankelijk zijn. Wel zou wie een recensie voor eigen doeleinden wil inzetten contact moeten opnemen met de uitgever om een gebruiksrecht af te spreken.
Ik ben eigenlijk wel benieuwd naar de reactie van M. Rietman. Lang leve hoor & wederhoor, zeker op internet!
Niets gezien? Kom nou toch! Maar wel de recensie aangepast op die fout. De firma leugen en bedrog aan t werk.
De redactie heeft geen reactie onder ogen gehad. Het kan zijn dat de recensent zelf een fout heeft gecorrigeerd. Dat is dan weer het voordeel van internet.
En de reactie heeft verwijderd blijkbaar! Ging over dingen die niet
Plaatsgevonden hadden maar wel werden vermeld in de recensie. Ben benieuwd of deze blijft staan