Een duimpje is al snel geplaatst op Facebook of Instagram; of een enkel woord ter goed- of afkeuring. Langzamerhand is het zó normaal om op sociale media commentaar te geven op wat anderen posten – ook wanneer die onbekend zijn – dat die comments niet alleen betekenisloos zijn geworden, maar vaak zelfs akelig. Met hun geestige voorstelling GEWELDIG! kritiseren Quincy van Driesten en Yorke Mulder-Bhangoo de omgangsvormen op sociale media.

Hoezeer mensen vergroeid zijn met hun telefoon, blijkt uit de Youtube-montage van filmpjes die wordt geprojecteerd op de achterwand terwijl het publiek binnenstroomt. In al die filmpjes krijgen mensen ongelukjes omdat ze in beslag worden genomen door hun telefoon en dus geen oog hebben voor hun werkelijke omgeving.

Daarmee is de toon gezet voor deze voorstelling, die vooral bestaat uit kritiek op de gedigitaliseerde samenleving. Daarin storten mensen via comments en likes een continue stroom van geslijm en bagger over elkaar uit. Zelfs wanneer ze elkaar in de echte wereld niet kennen. Zoals het kind dat via sociale media vertelt over zijn leukemie, waarop hij van onbekende volgers steun krijgt. Dat lijkt misschien prettig, maar dat soort contact schrijnt ook, is de boodschap van Van Driesten en Mulder-Bhangoo.

De twee kennen elkaar van de Utrechtse theateropleiding. Samen vormen ze het theatercollectief Yorke&quincY dat korte, veelal absurde voorstellingen brengt, zoals hun Uitklapmenuutje in het Amsterdamse Bostheater. Daarnaast spelen ze geregeld samen in toneelvoorstellingen. GEWELDIG! is een eigen voorstelling van het duo, ze duurt een klein uur.

Van Driesten en Mulder-Bhangoo brengen een aaneenschakeling van sketches waarin ze dankbaar gebruik maken van de teksten die mensen op internet gooien, al dan niet vriendelijk. ‘Linkse trol’ krijgt een vrouw die in de bres springt voor moslims naar het hoofd – uiteraard van iemand die ze niet kent. Op buurt-apps en in Facebook-groepen bieden mensen elkaar gratis spullen aan, zooi waar ze zelf vanaf willen, van drinkglazen tot AH-steekvormpjes. ‘Iemand interesse in oude Happinez-magazines? Stuur me een berichtje.’ Van Driesten en Mulder-Bhangoo stoppen geregeld halverwege een zin met praten omdat een gesproken reclameboodschap hen in de rede valt: ‘gratis’ sociale media kunnen alleen bestaan dankzij de commercie.

Een lange reeks van internet-citaatjes in rap tempo achter elkaar gemonteerd, levert het bedoelde vervreemdende effect op. Natuurlijk weten we allang dat de virtuele wereld een merkwaardig en onecht beeld schept van het leven van mensen, maar het is plezierig dat op deze manier verwoord te zien. Hun scepsis werkt aanstekelijk. Je vraagt je inderdaad in gemoede af: waarom?! Waarom delen mensen hun hele hebben en houden op sociale media?

Jammer is dat er feitelijk nauwelijks is nagedacht over een mise-en-scène, waardoor de spelers vooral staan rond te drentelen, van de ene voet op de andere. En tegen het einde vervallen ze in een lange reeks melige woordgrappen, waardoor ze de vaart uit de voorstelling halen. Die grappen lijken ook geen verband te houden met hun kritiek op de sociale media.

Maar die kritiek snijdt wel hout. Wanneer je je hun boodschap ter harte neemt, denk je voortaan wel twee keer na voordat je clichématig of vals commentaar geeft op posts van mensen die je eigenlijk niet kent.

Foto: Jos Kuklewski