In Seeker※Solo, de afscheidsvoorstelling van Samir Calixto bij het Haagse danshuis Korzo, ondernam de van oorsprong Braziliaanse danser en choreograaf een zoektocht naar het binnenste van zijn ziel. In Dido Æneas Us & All gaat die blik de andere kant op. (meer…)
We horen het ruisen van de branding, de speelvloer is van zand, een tent omsluit orkest, zangers, spelers en toeschouwers. Het schitterend spelende barokorkest Kunstklank Project Orkest onder leiding van Herma van Piekeren zet de openingsmaten in van Purcells kameropera Dido & Aeneas (1688). Maar Gestrand verlangen – Dido & Aeneas, uitgevoerd op het strand van Noordwijk, is meer dan de opera alleen. Regisseur Margrith Vrenegoor en dirigent Van Piekeren voegen er hedendaagse elementen aan toe. Er klinkt het fadolied Ao Longe O Mar van de Portugese band Madredeus, gevoegd bij songs van Billie Holiday en Adele. Het zijn vier grootse heimweeliederen die op wonderlijke manier passen bij Purcells opera.
Zeventien jaar geleden bracht de Noordwijkse culturele instelling Stichting Kunstklank ook een versie van Dido & Aeneas met de toen aankomende solisten Marjolein Niels (mezzosopraan) en Henk Neven (bariton). Nu zijn deze inmiddels beroemde zangers terug. Met de Belgische baroksopraan Amaryllis Dieltens als Belinda, zuster en hofdienares van koningin Dido, vormt dit drietal een gedroomde bezetting.
Aanvankelijk wekken de ingrepen van de regie bevreemding. Op een laptop wordt de val van Troje als nieuws voorgelezen en er is zelfs sprake van een Facebook Alert. De stad Carthago waar Dido koningin is, is een naamloze stad geworden. Ook vervangt de regie gezongen passages door dialogen via de luidspreker. Daardoor is het soms lastig te ontdekken wie zingt en waar de stemmen vandaan komen.
Alice Zwolschen zorgde voor de Nederlandse vertaling, zoals ze dat ook doet bij Opera Nijetrijne die in augustus een komische opera van Antonio Salieri en Goldoni brengt. Een van de beroemdste lamento-aria’s uit Dido & Aeneas ‘When I am laid in earth’ met het beroemde motief ‘Remember me but forget my fate’ klinkt in de hertaling als ‘Herinner me als de vrouw die haar man liefhad’. Niels zingt het niet zozeer melancholiek of berustend, maar met felheid en ingehouden boosheid. Ze zingt en speelt groots haar bitterheid om vergeefse liefde; daarom alleen al is deze Dido & Aeneas meer dan bijzonder.
Rondom het drietal solisten danst en speelt een koor in strakke choreografie van Jeanine Coco. Bij opkomst van Aeneas draagt die zijn kind met zich mee, hij komt vanuit zee. Dat is een dramatisch moment, door Neven sterk gespeeld en gezongen. Hiermee geeft de regie een aspect van de opera aan dat je niet vaak ziet. Ook in de beslissende scène waarin zuster Belinda haar angst en onzekerheid uit over Dido’s passie voor Aeneas, waardoor zij alleen achter zal blijven, speelt het hebben van een kind een cruciale rol. De koorleden sissen en fluisteren om haar heen. Belinda voelt hoe de wereld kantelt. Het is een prachtig moment.
Opvallend aan de kostumering door Annelies de Ridder is dat Dido zeer hedendaags is gekleed met trui en pantalon; Aeneas draagt een soldatentenue en Belinda is stijlvol in jurk.
Vanzelfsprekend speelt de zee een belangrijke rol, op cyclische manier. Aeneas komt op vanuit zee, aan het slot loopt Dido vervuld van liefdesverdriet de zee in. Ze wordt daarbij begeleid door de koorleden met lichten die plots verdwijnen, alsof de vloed hen overspoelt.
De opera speelt zich af in een nieuw ontworpen, reizend theater, opgetrokken uit zeildoek en bamboe. Het ontwerp is van Studio Akkerhuis. De ambiance is fraai, maar kent wel een constructiefout: aan de zijkanten regent het behoorlijk in, zoals afgelopen zondagavond gebeurde.
In muzikaal opzicht is deze Dido & Aeneas ongeëvenaard goed, met uitstekende solisten, koor en orkest. Over de hertaling en de ingrepen door de regisseur valt te twisten. Soms mist de tekst de nodige poëzie en de onderbrekingen van de verhaallijn, door de vele stemmen via de luidspreker, houden de muzikale stuwende kracht tegen. Maar dat neemt niet weg dat Gestrand Verlangen – Dido & Aeneas een boeiende en indringende opera is.
Foto: Par-pa Fotografie