Bert Gabriëls (Londerzeel, 1973) was al striptekenaar, schoonmaker, naaktmodel, loketbeambte, jurist bij de Dienst Vreemdelingenzaken, auteur, fabrieksarbeider, jurist, theaterregisseur, tv-maker, dramaturg en acteur. En, alsof hij daarmee nog niet voldoende aan de wereld toevoegde, ook nog cabaretier/stand-up comedian. Al veertien jaar. Hij speelt ook special voor jongeren: in Shut Your Facebook geeft hij hen tips voor het gebruik van sociale media. Zijn vijfde avondvullende programma heet Gelukzoeker. Dat combineer je meteen met zijn werk voor en met vreemdelingen, maar dat woord valt nauwelijks.

De term ‘gelukzoeker’ is in korte tijd veranderd van een aanduiding van een mens met een algemeen menselijk streven naar een verdacht persoon, van wie de zoektocht naar geluk niet te rijmen valt met die van ons. Dat is voor sommigen reden om die groep mensen aan te vallen en te weren.

In Gelukzoeker gaat het er één keer over. ‘Wie vindt dat er te veel vluchtelingen zijn?’ vraagt Bert Gabriëls. Niemand in het bomvolle Elckerlyc in Hilvarenbeek steekt zijn hand op. Terwijl er natuurlijk altijd te veel vluchtelingen zijn: hoe minder, hoe beter. Als je ervan uitgaat dat de zaal de vraag interpreteert als ‘wie vindt er dat er te veel vluchtelingen in Nederland zijn?’ is de peiling van de zaal statistisch verrassend. 

Het is een sterk moment, omdat iedereen geneigd is de vraag meteen te vertalen naar de Nederlandse situatie en alle discussies daaromheen. Door de vraagstelling kijk je ineens anders tegen de kwestie aan. Gabriëls gebruikt zijn titel in goudkleurige letterballonnen als decor, en rangschikt die af en toe anders. Bijvoorbeeld tot GELUK in spiegelbeeld.

Goed thema, geluk. Juist omdat iedereen tegenwoordig de impliciete opdracht krijgt om daar hysterisch achteraan te rennen. Er worden boeken over volgeschreven. Die geven tips als ‘Wees jezelf’, ‘Beleef het moment’ en ‘Maak goeie keuzes’. Gabriëls maakt die geluksmaffia een beetje belachelijk, net zoals geluk halen uit je relatie of uit religie. Omdat we het zo graag willen, verliezen we de logica nogal eens uit het oog. Gabriëls zet zijn tanden even in een kwestie en laat de mensen er vervolgens over nadenken, maar hij bijt niet door. Alsof hij zijn toeschouwers de ruimte wil geven met zijn voorzet hun eigen gedachten te laten vormen.

Voor zijn opkomst klinkt ‘Happy Together’ van The Turtles. Als dat de show maar niet samenvat, denk je onwillekeurig, dan wordt het een onnozel blij programma waar geen gang in zit. Soms is het inderdaad zo dat de zaal de grap eerder afmaakt dan de cabaretier zelf, maar dat lijkt me eerder een stijlmiddel, in het verlengde van de oproep tot nadenken.

Gabriëls is in Vlaanderen een bekend acteur, op tv en in het theater. Je ziet zijn vaardigheid en zijn staat van dienst aan de manier waarmee hij zijn publiek bespeelt. Zijn stijl ligt ergens tussen energiek en ADHD in. Soms wat expliciet, maar het werkt wel. Gelukzoeker is een vaardig, vakkundig programma, dat wat tam is voor liefhebbers van scherpe randjes, onverwachte wendingen en (Vlaams) absurdisme.

Foto: Johannes Van De Voorde