‘Terror’ van Kik en Senf werkt: 2,5 uur lang zijn de toeschouwers aan het nadenken over een moreel dilemma ****
‘Naar een idee van Johnny de Mol.’ En als geen ander weet Johnny de Mol wie hij in dienst moet nemen. Tegenspeelster Johanna ter Steege, gelauwerd scriptschrijver Michael Di Jiacomo uit de VS en ook drie bijrolspelers, die even mogen schitteren. Maar het gaat in De Gelukkigste Dag toch vooral om Johnny de Mol zelf, die als de controlefreak Michael de Wit worstelt met de leegheid van zijn bestaan.
Het script lijkt De Mol op zijn lijf geschreven. Maatschappelijk succesvol, rijk, behept met alle sociale en zakelijke vaardigheden die je je kunt voorstellen en dus rijp voor een eerste midlifecrisis. Michael de Wit nodigt familie en vrienden uit voor zijn verjaardagsfeest én om een statement te maken. Maar de enige die aanwezig is en overblijft, is Angie, de ingehuurde juffrouw van de catering, een rol van Johanna ter Steege. Dus moet die eraan geloven.
De voorstelling kent een reeks van verrassende wendingen en een aantal barokke gastoptredens, zodat de toeschouwer bij de les blijft. De knappe tekstbehandeling van de volzinnen door Johnny de Mol is overtuigend. Hij laat bijna geen steek vallen. En Johanna ter Steege doet wat er van haar verlangd wordt. Maar aan het einde lijkt het toch alsof er niet veel is gebeurd. De verhouding tussen de dolende dertiger Michael en working girl Angie blijft het hele stuk onveranderlijk. Geen moment worden de rollen omgedraaid of wordt het echt spannend.
De vrouwenrol blijft enkel dienstbaar. Ze stoethaspelt de voorstelling door, bezig met de zorg voor het eten, opvoeding, dat er betaald wordt voor haar diensten, en met het beschermen van het leven (‘Laten we beloven in de nabije toekomst geen achterlijke dingen te doen’). De man houdt de macht en controle en heeft het monopolie op de intellectuele zoektocht naar zingeving. Dat hij die uiteindelijk buiten zichzelf weet te vinden en misschien wel bij haar (‘Hoe verknipt je ook bent, diep van binnen weet je wie je bent. Ik niet.’) wordt niet aannemelijk. Er is wel De Kus, waarin een en ander samen moet vloeien, maar die lijkt meer een laatste wanhoopsdaad dan de uiteindelijke verlossing. En wat mager als aanleiding voor De Gelukkigste Dag van zijn leven.
Johanna ter Steege als Angie komt niet verder dan klankbord, gezelschapsdame en onderzoeksobject. Nergens ontstijgt ze die rol. Geen enkel moment van overwicht of een aai over zijn bolletje. Nergens een zwijgende, veelbetekenende glimlach alsof zij de zin van het leven kent, waarnaar hij zo op zoek is.
Het personage Michael de Wit mist haar talent van overgave. Maar ook in de productie lijkt Johnny de Mol te lijden aan hetzelfde euvel. De andere rollen zijn bijrollen. Iedereen is dienstbaar. Het personage Michael de Wit begint het stuk met het oefenen van zijn speech voor zijn verjaardagsgasten: ‘De waarde van een man wordt bepaald door zijn gezelschap.’ Je mag vermoeden dat hij eerder gelooft dat de waarde van een man wordt bepaald door het personeel dat hij weet aan te trekken.
Dat Johnny de Mol en zijn personage Michael de Wit lijken samen te vallen mag als een groot compliment worden beschouwd. Het is dit samenvallen wat het stuk intrigerend maakt.
Foto: Leo van Velzen