Alsof je een bal onder water probeert te drukken, daar vergelijkt zij leugens mee. Hoe goed je ook je best doet, uiteindelijk verslap je een moment, de bal schiet omhoog, de waarheid komt aan het licht. Hij heeft er minder moeite mee: het is belangrijker dat een verhaal mooi is dan dat het waargebeurd is. In Geheim komen grote geheimen aan het licht en worden nieuwe gesmeed.
Theatermakers Greg Nottrot en Floor Leene leiden ons langs een verhaal dat 92 jaar geleden begint maar dat verrassend veel parallellen met het nu heeft. In een kistje vonden ze zeven oude brieven, daterend uit 1923. De brieven gaan over de geboorte van een bastaardje, Marie. Niemand had de bevalling zien aankomen, zelfs moeder Mies niet. Wie de vader is blijft gissen, maar waarschijnlijk is het autoverkoper Cornelis.
De zeven brieven zijn verspreid over een aantal maanden geschreven en geven een steeds vollediger beeld van wat zich rond de geboorte van het meisje heeft afgespeeld. Maar er blijft nog veel te raden over. Hardop bespreken Leene en Nottrot de opties en spelen ze mogelijke gebeurtenissen uit. Wat is er nu echt gebeurd? Met documentair en transparant theater, dat het Nieuw Utrechts Toneel zo kenmerkt, grijpen werkelijkheid en fictie naadloos in elkaar.
Ook verleden en heden vermengen zich. Nottrot en Leene kregen tien maanden geleden samen hun eerste kindje en spiegelen hun ervaringen aan die van Mies. Terwijl zij vertellen over de warme ontvangst van hun dochtertje komt tegelijk steeds meer informatie aan het licht over de ongenadige verstoting van Mies en Marie.
Ze scheppen een weemoedige sfeer. Leene weet met subtiel en klein spel te ontroeren als moeder Mies. Nottrot is een innemende theatermaker, hij brengt de nodige humor aan en relativeert waar nodig. De balans is nagenoeg perfect. Als sentiment of hilariteit de overhand dreigt te nemen, wordt dat op een vanzelfsprekende wijze bijgestuurd.
Op de vloer zijn twee theatermakers aan het werk die helemaal op elkaar zijn ingespeeld. Maar tegelijk zien we twee kersverse ouders die nog zoeken en overdonderd zijn. Het maakt van deze theaterervaring iets heel intiems; het is behalve een historische zoektocht ook een inkijkje in het privéleven van de makers. Soms heel letterlijk: als de voorstelling halverwege even wordt stilgelegd om de oppas te bellen, zodat ze hun kindje welterusten kunnen zeggen. Het contrast met het verhaal van Mies en Marie komt hard aan.
De voorstelling speelt in Castellum Hoge Woerd (Utrecht, Leidsche Rijn), een historische plek waar archeologen onder de grond verschillende restanten van Romeinse kastelen hebben aangetroffen. Een locatie, kortom, die ook geheimen met zich meedraagt. In september opent daar Podium Hoge Woerd, een nieuw theater dat geëxploiteerd wordt door het Utrechtse Theater Kikker. Geheim is de eerste voorstelling die er speelt – in een zaal die nog midden in een verbouwing zit. Bij de voorstelling wordt een uitgebreid driegangendiner geserveerd, geheel in stijl bestaande uit vergeten recepten uit grootmoeders tijd. Alles haakt in elkaar.
Op basis van de brieven en uitvoerig onderzoek naar de historische context plaatsen Nottrot en Leene twee tijden – met nog geen eeuw verschil – tegenover elkaar. Voor wat er in de negentig jaar daartussen is gebeurd, hoe Mies en Marie terecht zijn gekomen, schotelen ze ons twee opties voor: de fictionele versie, waarin we zelf een flinke inbreng krijgen, of de werkelijkheid. Aan ons de keuze.
Foto: Bart Broeze
