Met Schuld schijnen auteur Timen Jan Veenstra en regisseur Jouman Fattal een licht op de genocide op de Jezidi’s, gepleegd door ISIS/Da’esh in Noord-Irak tussen 2014 en 2015. In de filmische voorstelling volgen we een jonge Jezidische vrouw die heen en weer schiet tussen het heden en haar traumatische herinneringen. (meer…)
‘Pijn is betrouwbaar. De wereld is verwarrend, de tijden onzeker. De mensen om je heen kunnen je in één vingerknip verraden. Maar er is één ding waar je altijd op kan vertrouwen: pijn.’ Met deze openingszin zet Andy de toon in Geef Rio maar de schuld. Hij spreekt zijn tekst ironisch uit, alsof hij het niet meent. Pijn en een gevoel van vervreemding vormen de rode draad in de voorstelling.
Het decor is een schot in de roos. Het publiek komt rondom een hoog podium te zitten waarop donker lavazand ligt. Tegen de achterwand een projectie van een strand, ongerept en met een blauwe zee, zoals je in vakantiefolders ziet. Het symboliseert de Copacabana waar de personages van dromen, maar ook hun gestrande huwelijk, zo blijkt al snel.
Vroeger konden ze niet van elkaar afblijven, Andy en Gina. Ze smeten met geld, genoten van hun luxe en teveel drugs. Maar het huwelijk heeft zijn beste tijd gehad. Hij is fysiek en mentaal een wrak en zij steekt niet onder stoelen of banken dat ze hem een loser vindt. Mark Kraan speelt de rol van Andy als een aan lager wal geraakte intellectueel, die zijn situatie doorziet maar de kracht mist om er iets aan te veranderen. Hij is nog steeds gek op zijn Gina, een sterke rol van Whitney Sawyer, die met haar lange blonde krullen en rode jurk over het toneel paradeert en haar onvrede ventileert. De twee zien een enkele reis naar Rio als de enige weg om het geluk weer terug te vinden en vooral Andy denkt dat hun liefde aan de Copacabana weer zal opbloeien.
Joost Bolt zit in de rol van broer Henk als bevroren op een stoel. Zijn situatie is tragisch, geen werk en ruzie met zijn ex waardoor hij tot zijn grote verdriet zijn dochtertje niet mag zien. Spannend gegeven is de geheime verhouding met zijn schoonzus: hij doet het met Gina.
Regisseur Mustafa Duygulu laat zich graag inspireren door films. Geef Rio maar de schuld begon met zijn fascinatie voor de film Before the Devil Knows You’re Dead (2007). Jibbe Willems schreef op basis hiervan een even scherpe als poëtische tekst over drie mensen die op een gewelddadige manier een uitweg uit hun problemen proberen te vinden.
Tot zover lijkt het een recept voor een succesvoorstelling, ware het niet dat de personages in lange monologen spreken. Om beurten doen zij hun verhaal en komen we als publiek hun beweegredenen te weten. Aan het begin wekt dat een gevoel van suspense maar op den duur maakt het de voorstelling te statisch. Het gebrek aan dialogen zet een rem op de dynamiek en belemmert het samenspel tussen de personages. De drie leven in hun eigen wereld en raken vervreemd van elkaar. Als publiek raak je er onvoldoende in betrokken en het drama dat zich ontrolt, grijpt je niet bij de keel.
Als Andy zijn wanhopige broer aanzet tot een roofoverval op de juwelierszaak van hun ouders en de moeder het slachtoffer is, is dat nog maar het begin van een reeks noodlottige gebeurtenissen.
Foto: Jean van Lingen