Als een kleine jongen zoeft Wilfried de Jong op het podium zijn speelgoedautootje door imaginaire straten, heuvel op, heuvel af, en dan ineens: plons! In het aquarium op het voortoneel. De auto – ‘van mijn vader, zo’n oude Snoek, weet je wel?’ – zinkt naar de bodem. ‘En het was aardedonker.’ (meer…)
Vrijwel geen toneelspeler die prettiger is om naar te kijken dan Jorn Heijdenrijk die vertelt over mensen die vissen vragen hoe water voelt, en vissen die de mensen vervolgens vragen naar de lucht. Hij is een droevige clown, wijze man en schalks kind ineen, als hij zijn publiek meeneemt in zijn verhalen.
Na Slumberland (2019) en Oeirapoeroe (2022), is Fundamenteel Sensationeel de derde muziektheatervoorstelling van Heijdenrijk en Stan Vreeken. Samen met muzikanten Mats Voshol, Dave Wismeijer en Floris van der Vlugt hebben ze zich rondom een verzameling globes en wereldkaarten verzameld in een donkere houten circustent op De Parade. In een losjes bijeen geregen collectie anekdotes, verhalen en een aantal meerstemmig gezongen liedjes onderzoeken ze met hun publiek wat fundamenteel is: alles, als je wil, en alles ook niet, natuurlijk.
Daarin dienen willekeurige gedachten en ideeën zich aan, die aangestipt worden, uitgediept en ook weer vervliegen waar je bijstaat. Het gaat bijvoorbeeld over de betekenis en de connotatie van een woord als ‘eigenlijk’. Vreeken filosofeert over de vraag waarom een steen valt, en waarom Aristoteles, Newton en Einstein er allemaal een theorie voor hadden, maar waarom ze het de steen zelf nooit gevraagd hebben. In een prachtig lied neemt hij het heft dan maar in handen: ‘Sweet little stone, why do you fall?’ Ondertussen vertelt Heijdenrijk hoe hij zich als jongetje afvroeg wat het woord ‘gewoon’ betekent, en of hij als gewoonste jongetje van de klas daarmee niet juist ongewoon is, en uniek.
Fundamentele vragen kortom, die worden afgewisseld met fundamentele inzichten, die even waar als waardeloos zijn: ‘De romige, crèmekleurige vulling van een kaassoufflé kan niet romig en crèmekleurig zijn als die vulling niet bestaat.’ Heijdenrijk heeft het lichtvoetig filosoferen tot levenskunst verheven, en Vreeken vult dat aan met prachtige melancholische songs met poëtische lyrics. Iedereen die enigszins bedroefd of ronduit vrolijk is, doet er goed aan even naar ze te luisteren.
Foto: Casper Koster