Elegantie, sierlijkheid en geometrie: dat zijn de sleutelwoorden van Four Seasons door Het Nationale Ballet in samenwerking met het Holland Festival. Twee Britse choreografen, Christopher Wheeldon en David Dawson, tonen zich daarbij zielsverwant met Hans van Manens meesterlijke Grosse Fuge (1971), dat eerder tijdens het festival een herneming kreeg.
Van Manens briljante helderheid zet zich voort in Four Seasons, waarin Wheeldon inspiratie zoekt bij de Canadese folkzangeres Joni Mitchell en Dawson Vivaldi’s De vier jaargetijden (Le quattro stagioni, 1723) een excellente uitbeelding geeft.
Met dansers Anna Tsygankova en Constantine Allen brengt Wheeldon een melancholiek ballet getiteld The Two of Us, met songs als ‘I don’t know where I stand’, ‘Urge for going’, ‘You Turn me on’ en ‘Both Sides Now’. In een leeg, kubusvormig decor zijn de dansers casual gekleed, als een kleine reminiscentie aan de hippietijd waarvan de teksten getuigen. De wereldpremière vond op 21 oktober 2020 in New York plaats, maar was wegens corona alleen als livestream; de Europese première van 15 juni 2021 door Het Nationale Ballet is de eerste met publiek.
De ragfijne sopraan van Mitchell en haar kalme gitaarmuziek zorgen in Wheeldons choreografie voor een ingetogen sfeer met klassieke dans als basis. Het dansspel is er een van voortdurende toenadering en afscheid, van extraverte uitnodigingen tot samen dansen tot verinnerlijking. De duetten worden afgewisseld met solodans, waaruit het isolement van de dansers spreekt.
De stijl van Wheeldons verstild-tedere ballet gaat, na het decorchangement waarin twee films uit New Moves Online werden getoond, moeiteloos over in Four Seasons, het Vivaldi-ballet van Dawson. De in Duitsland geboren Britse componist en pianist Max Richter maakte een hercompositie van het origineel, waarbij hij elektronica inzet om de oorspronkelijke vier vioolconcerten een dreigende, hedendaagse pulse te geven.
Ook voor dit ballet gelden geometrie en sierlijkheid als vormgevende principes. Allereerst zien we dat in het decor terug, ontworpen door Eno Henze, waarin de driehoek, de rechte lijn, het vierkant en tot slot de cirkel maatgevende, geometrische vormen zijn die als lichtsculpturen opgloeien.
Het Balletorkest, onder leiding van Marzio Conti en met Isabelle van Keulen op viool, begeleidt voorbeeldig en met stuwende ritmiek de zestien dansers. Ook hier geldt, net als voor Wheeldon, dat klassieke duetten, ensembles en solodans elkaar prachtig afwisselen in een ingetogen en dan weer extatische choreografie. Opvallend is dat de dansers vaak wijde cirkels en rechte lijnen beschrijven, al rennend, en op die manier de geometrische vormen in het decor ook op de vloer uitbeelden.
Elk van de vier seizoen, van lente tot winter, is in muziek, decor, kostumering en choreografie meteen te herkennen. Van de extatische lente en lome zomer gaan we naar de onstuimige herfst en de berustende winter. De cirkel gloeit in koel winterlicht op aan het slot, en hiermee kan de cyclus opnieuw beginnen.
Zowel Wheeldon als Dawson studeerden aan The Royal Ballet School in Londen, dé opleiding voor academisch ballet. Dat is herkenbaar in de verwante stijl van beide choreografen. En dat zorgt er ook voor dat de eenheid van Four Seasons groot en prachtig is, met een hypnotiserende afwisseling van werveling en verstilling. Breng bij het kijken ook Grosse Fuge in herinnering, en ontdek dat de klassieke elementen van de dans, zoals spiegeling, duet, gratie, nog altijd een tijdloze en schitterende schoonheid vertonen.
Foto: Hans Gerritsen
In een abstract decor staan zes danseressen op een diagonaal. Elk van hen maakt sierlijke schilderbewegingen in de lucht. De muziek is onheilspellend, doordringend, doch zacht. Eén voor één rennen zij met gespreide armen als vogels het toneel af. (meer…)
Het nieuwe programma van Het Nationale Ballet is volledig gewijd aan het werk van ‘artistic associate’ David Dawson. Een mooie keuze en dat is niet de enige die Requiem een sterk tweeluik maakt. Dawson werkte voor beide choreografieën samen met scenograaf Eno Henze en betrekt ervaren danscomponisten Szymon Brzóska en Gavin Bryars waardoor bijzondere werelden worden opgeroepen. (meer…)
Het gaat goed met de Braziliaanse choreograaf Samir Calixto. Tot nu toe werden zijn voorstellingen, gemaakt in de stal van Productiehuis Korzo, met veel enthousiasme ontvangen. Zijn laatste productie Four seasons, een avondvullend duet met danseres Irena Misirlić, werd genomineerd voor een Zwaan voor de meest indrukwekkende productie van afgelopen seizoen. Diep dondergerommel kondigt onheil […]
Weten wanneer wel en wanneer niet te handelen, in het Taoïsme heet dat Wu Wei. Wu Wei gaat over zo min mogelijk doen, met toch een groot effect. Een kunst die Chinezen als geen ander volk beheersen. Koppel dat aan een persoonlijk documentaire verhaal van een groep Chinese circus- en podiumkunstenaars, jong en oud, en […]
