Eerst noemen ze hun werkelijke namen, de dansers van het gezelschap van de Zwitserse choreograaf Tabea Martin: ‘Ik heet Rebeccea. Ik heet Daniel. Ik heet Benjamin.’ Ze benadrukken dat ze hier, op deze plek in het theater aan de Triniteitstraat in Den Bosch, ‘voor altijd willen blijven’. Het is er ‘gezellig, veilig, de mensen zijn er aardig’. En als de toeschouwers over honderd jaar terugkeren, zijn zij er nog. De vijf performers zijn gekleed in wit, tijdloos plastic. Niet voor niets heet de voorstelling Forever. (meer…)
‘Arrête!’ schreeuwt Sneeuwwitje. Slapend is ze omhoog gehesen terwijl een droomprins neerdaalt uit de nok. Een kus in het midden van de circustent: het had een happy end kunnen zijn van een mindere performance, maar Collectif Malunés is uit ander hout gesneden. Schone slaapsters leven niet lang en gelukkig als ze ongevraagd gekust worden. Roodkapje kan de wolf wél aan, en zeemeerminnen vallen niet voor de eerste man die hen uit het water vist. Forever, Happily… is een swingende deconstructie van de vrouw in sprookjes én in het circus.
De opzet is helder. Scènes of zinnen uit bekende sprookjes worden gecombineerd met circustechnieken. Een man met struiken aan zijn handen vormt een toren met Roodkapje en de wolf. Sneeuwwitje komt op, eet haar appel, en valt neer op een wipplank waar twee prinsen op springen. Als een lappen pop wordt ze van hot naar her gesleept en geslingerd. Uiteindelijk ligt ze vergeten in een hoekje, terwijl de mannen het publiek imponeren met hun acrobatiek. Later gooit een derde man een touw uit en slaat een zeemeermin aan de haak. Terwijl zij het welbekende riedeltje uit de Disneyfilm zingt – en een onderwaterkoortje uit een ander luik opdoemt – trekt hij haar naar zich toe en balanceert haar in de lucht.
Het vervlechten van sprookjes en circus lijkt de truc te zijn waar Forever, Happily… op stoelt. In de eerste akte werk dat door de fantasie en veelzijdigheid van het collectief. De mannen en vrouwen van Collectif Malunés laten niet alleen een breed pallet aan technieken zien, maar worden aangevuld door live muzikanten en een dromerige zangstem van performer Luke Horley.
Gaandeweg bekruipt je echter het gevoel dat Juliette Corea (Sneeuwwitje) en Lola Devault-Sierra (Roodkapje en de Kleine Zeemeermin) wel erg passief blijven. Dan blijkt de dramaturgie van de performance genuanceerder dan verwacht. Circus en sprookjes vinden elkaar in de afhankelijke rol die vrouwen vaak spelen. Waar vrouwen in sprookjes gered worden door prinsen, worden ze in het circus vaak geleid door hun fysiek sterkere partners. Deze dubbele laag wordt vooral duidelijk bij Sneeuwwitje. Na te zijn rondgesjouwd door de prinsen wordt ze in een bruidsjurk gestopt en aan een andere prins gegeven. Eerder is de zin ‘lang en gelukkig’ herhaaldelijk gevallen, nu zien we een dans die allesbehalve gelukkig is. Terwijl de prins haar geforceerd rondleidt, biedt zij weerstand. Dan verdwijnt ze uit de jurk, en zet haar partner een wolvenkop op. Achter de droomprins schuilt een boze wolf.
Wanneer de prinses ‘Arrête!’ schreeuwt, kantelt de voorstelling. Dan doet Corea, zwevend boven het publiek, een balanceeract en monoloog op eigen kracht. Onder haar verschijnen de mannen in bruidsjurken. Devault-Sierra komt op als Roodkapje, maar ditmaal met ontbloot bovenlijf, een sigaret in de ene hand, en een vastgebonden wolf in de ander. Ze instrueert hem precies wat hij moet zeggen om oma om de tuin te leiden. In de finale gooien de performers het ‘lang en gelukkig’-cliché helemaal op zijn kop. Want wie leven dan precies lang en gelukkig? Een vrijwilliger uit het publiek mag twee willekeurige spelers aanwijzen. Het kan een man en een vrouw zijn, maar ook twee mannen of twee vrouwen. Deze keer waren het twee mannen, die langzaam naar elkaar toelopen om elkaar te kussen. De romantische kus op het einde is er dan toch gekomen, maar minder patriarchaal. En met toestemming.
Collectif Malunés heeft – net als een goed sprookjesboek – nog duizenden verhalen te vertellen, zo kondigden ze na afloop aan. Als die verhalen zo inventief zijn als Forever, Happily…, kunnen we een lange en gelukkige toekomst verwachten.
Foto: Frederick Guerri
Fantastisch, adembenemend, humoristisch . Eventjes in een andere wereld zijn. Genoten met volle teugen.