Het collectieve ritueel in Follow or fall low krijgt steeds meer sektarische trekjes naarmate de voorstelling vordert. Vanwege de splitsing van het publiek in twee groepen ontstaat een spannende dynamiek tussen insiders en outsiders.
Eigenlijk zou je over Follow or fall low twee recensies kunnen schrijven. Bij aanvang van de voorstelling krijgt het grootste gedeelte van het publiek een luciferdoosje opgespeld, maar zes mensen worden overgeslagen. Als de mensen mét ‘broche’ de zaal in mogen, moeten de mensen zonder nog tien minuten wachten, en worden dan pas een voor een via de achterkant binnengelaten, rechtstreeks het toneel op.
Je begrijpt het al: ondergetekende was één van de ‘uitverkorenen’. Dat leverde meteen een boeiende ervaring op: je komt binnen met een informatie-achterstand ten opzichte van het publiek dat al in de zaal zit. Dat verschil wordt nog eens benadrukt door het feit dat je op een van de zes stoelen op het speelvlak plaats moet nemen, terwijl het publiek op de arena-achtige tribune van Podium Mozaïek je zwijgend aankijkt. Vanuit het publiek spreken Alidtcha Binazon en Bodine Sutorius je toe – of eigenlijk beoordelen ze je: in een paar zinnen worden je manier van lopen, je oogopslag en je algehele uitstraling omschreven, en hetzelfde gebeurt met je binnendruppelende lotgenoten.
Wat volgt lijkt nog het meeste op een inwijdingsritueel van een sekte. Het publiek op de tribune speelt de rol van door de wol geverfde true believers, Binazon en Sutorius spelen de sekteleiders en wij, de deelnemers op het podium, zijn groentjes die de toelatingseed nog moeten afleggen. In een combinatie van collectieve zang en fysieke rituelen, rollenspellen en gesprekken met het publiek proberen Binazon en Sutorius je te overtuigen van de waarde van hun filosofie, om af te sluiten met de toetreding.
De geloofsartikelen van deze sekte richten zich sterk op zelfactualisering. De leiders jutten ons op om het juk van de gereguleerde samenleving af te werpen en ons te richten op de momenten waarop je zelf het gelukkigst bent. Hoe langer hoe meer ontvouwt zich een op Ayn Rand geïnspireerde levenshouding, waarin de zelfontplooiing van het individu centraal staat en iedere vorm van altruïsme of gemeenschapsgevoel als zwakheid wordt gezien.
Het is duidelijk dat de makers de toeschouwers/deelnemers hiermee de gevaren van het hyperindividualisme willen laten ervaren, en de spannende dynamiek tussen insiders en outsiders die ze met de opsplitsing van het publiek installeren werkt daaraan mee. Vanwege een gebrek aan scherpte in de teksten slagen ze daar echter niet helemaal in – nergens word je echt verleid om met hun ideeën mee te gaan omdat er geen goede probleemanalyse wordt gemaakt. Als demagogen ontbreekt het Binazon en Sutorius aan overtuigingskracht omdat ze de toeschouwer niet genoeg aan het twijfelen brengen, waardoor de uiteindelijke ontknoping impact mist.
Dat is jammer, want in de structuur van de voorstelling schuilt een interessante ontleding van schijnactivisme. De link die Collectief Mankement legt tussen emancipatie van onderdrukking en hyperindividualisme doet denken aan het consumentenidealisme dat grote merken zo graag aanwakkeren: werp de ketenen van onderdrukking af door deze schoenen te kopen of deze cola te drinken! Follow or fall low ontbeert echter een grondige maatschappelijke analyse, waardoor de voorstelling de spannende vormkeuzes niet helemaal weet in te lossen.
Foto: Illustratie Kelvin Yiadom
Rise and Fall begint onverwacht als een soort komische sketch voor twee heren. De performers, waarvan de een de choreograaf zelf is, communiceren met het publiek in hun eigen taal met daarbij kinderlijke gebaren met hun wijsvinger. Het speelse element blijft nooit ver weg in de voorstelling die volgt. (meer…)
Introdans opent het seizoen met Fall, een programma dat verwijst naar het najaar en naar de gelijknamige choreografie van Sidi Larbi Cherkaoui, waarmee de avond eindigt. Het is een samengesteld programma van drie stukken waarbij muziek, beweging en toneelbeeld elkaar continu volgen en versterken. Prachtig, maar het wordt pas spannend op de momenten dat het schuurt en blijkt dat het individu een bijzondere rol heeft in elk van de stukken. (meer…)
‘Het liefst kijk ik door een klein vizier naar de machtige mannen op aarde’, zegt onderzoeksjournalist Eric Smit van onderzoeksplatform Follow the Money. Dat is een sterk beeld waarmee hij aangeeft dat degenen die hij bespiedt vaak niet eens beseffen dat zij onderwerp zijn van Smits investigate journalism. (meer…)
Eind mei sprak Theaterkrant met Jochem Smit. De acteur uit Soldaat van Oranje zat thuis vanwege de coronacrisis en hield zich noodgedwongen bezig met zaken als wielrennen, gitaarspelen en lezen. Inmiddels is hij een half jaar verder. Na een kleine opleving, waarin hij toch nog drie weken in een aangepaste versie van Soldaat van Oranje heeft kunnen spelen, zit hij weer thuis. Hoe gaat het nu met hem? (meer…)
Het toneel van de Romeo-tent, vlaggenschip van festival Noorderzon, is ruimbemeten. Maar voor de show die er nu staat, is het helemaal volgebouwd. Onder een beeldscherm op bioscoopformaat staan, in twee rijen achter elkaar, liefst twaalf tafels met delicate maquettes – de decors van de voorstelling. Op de toneelvloer kronkelen een spaghetti aan snoeren en […]
