Cabaretier Rayen Panday voelt zich een beetje ongemakkelijk dat juist hij gevraagd is om te beoordelen of De aardappeleters van Vincent van Gogh een meesterwerk of een artistieke misser is. ‘Het is alsof je aan een stukadoor vraagt om een recensie te schrijven van het nieuwste Prince album.’ Toch komt Panday tot een oordeel, en dat is zowel goed onderbouwd als geestig. (meer…)
‘Laf’, vindt Rayen Panday zichzelf. Als hij Akwasi tegenkomt na een opname van het Sinterklaasjournaal en hem dat niet durft te vertellen, als hij tegen zijn voetbalvriendje doet alsof hij een overduidelijk trans vriendin niet kent. Maar in Focus neemt hij stelling: hij wil nergens meer omheen dansen en geeft meteen even het juiste voorbeeld. Een allesbehalve laffe zet, die bijzonder goed uitpakt.
Wit versus zwart, de kinderen van Ruinerwold, de dood; Panday kan over alle onderwerpen grappen maken, die ook nog eens niemand in het verkeerde keelgat schieten. Dat onderstreept hij maar even in zijn programma: ‘Je hebt de grap en je hebt het onderwerp; dat zijn twee heel verschillende dingen’. In plaats van angstig om gevoelige onderwerpen heen te blijven dansen, gaat Panday heel bewust de uitdaging aan in Focus. Een bijzonder goede keus.
De grap, daar is Panday inmiddels ontzettend goed in. Het is haast ambachtelijk hoe hij rode humorlijntjes creëert en van eerder gemaakte grapjes inside jokes maakt. Hoe hij door continu vrolijk, upbeat door te ratelen zelfs een scène rond een aangereden fietser komisch maakt. Maar het is vooral heerlijk om te zien hoe hij deze vaardigheden in Focus inzet om het Nederlands publiek te verbinden.
Zo neemt hij ons mee in zijn leven in verschillende culturen: date hij witte vrouwen, dan moet hij altijd aangeven wat hij wil (‘als je kookt: kruiden’), date hij vrouwen van kleur, dan juist wat hij níet wil (‘je hoeft niet het hele potje kruiden…’). Bij de witte of de Turkse kapper vergaat het hem niet anders. Met zijn rake observaties maakt hij de hele (gemixt gekleurde) zaal hartelijk aan het lachen. Daarnaast trakteert hij met zijn breed georiënteerde achtergrond en bijzondere vakmanschap elke individuele kijker op tal van binnenpretjes.
Bij deze komische stuiterbal spring je altijd hakketak van onderwerp naar onderwerp en kom je moe gelachen de zaal uit, maar Focus is anders. In regie van Wimie Wilhelm is gezocht naar ruimte voor een overgang naar serieuzer materiaal: een mooi familieverhaal rond de crematie van zijn opa, zorgen over hoe we omgaan met ongemakkelijke waarheden en een mooi lied over opgroeien in Zaandam achter de piano.
Ondertussen houdt Panday zijn prioriteiten scherp; ten eerste maakt hij je aan het lachen en ten tweede geeft hij je iets mee. Maar dat hij ons echt iets mee wil geven, dat is een welkome vernieuwing. Dit stoere cabaretprogramma verdient een veel groter podium.
Foto: Jurriaan Hoefsmit
Geachte redactie, het is een vreemde recensie. U beschrijft een matige voorstelling, vol met onderwerpen die niet bijster origineel zijn, vriendin etc, en als klap op de vuurpijl dat Rayen niets zinnigs te melden heeft over bepaalde onderwerpen als woke en racisme. Maar het krijgt wel de keuze van de recensent. Dat begrijp ik niet. Ik heb drie shows van Rayen gezien en ik vond ze allemaal niet erg bijzonder en veelal dezelfde onderwerpen. Nu weer blijkbaar. Deze zal ik dan ook niet gaan kijken. Gegroet, Anneke
Beste Anneke,
Bedankt voor uw betrokken reactie. Mijn collega’s Gidi en Jelle zijn het waarschijnlijk met u eens, zij noemden uw punten. Die horen echter niet bij mijn recensie, mogelijk is dat waar uw verwarring vandaan komt.
Het is een kwestie van perceptie. Ik heb blijkbaar ergens anders op gelet. Volgens mij is mijn recensie op zichzelf enthousiast genoeg om helder te maken dat en waarom ik dit jaar Rayens voorstelling iedereen zou aanbevelen.
U merkt ook op dat de benoemde onderwerpen niet origineel zijn. Dat zou kunnen, maar de grap en het onderwerp zijn ook wat mij betreft twee verschillende dingen. Ik vind Rayen altijd uitblinken in het behandelen van alledaagse onderwerpen vanuit een uniek perspectief, waardoor hij me toch weet te verrassen. Dat vind ik erg knap.
Zodoende heb ik van de andere drie shows van Rayen ook hartelijk kunnen genieten, ondanks dat hij toen nog geen poging deed iets te vertellen, dus ik vrees dat we in dit geval ook simpelweg een andere smaak hebben.
Gelukkig is er nog genoeg ander moois te zien dit jaar! Voor originele onderwerpen zijn Tim Fransen of Paulien Cornelisse betere keuzes wellicht.
Groet,
Rosalie
Iedereen mag van de voorstelling vinden wat hij/zij/het ervan wil. Ik heb in ieder geval genoten. En met mij heleboel anderen die de voorstelling hebben gezien. Ik heb veel gelachen tijdens de voorstelling, maar ook daarna als ik aan bepaalde stukjes weer dacht.
Rayen is gewoon goed!
Mocht iemand de voorstelling niets aan vinden dan heb je in ieder geval een leuk avondje uit gehad. Dus mijn advies is; ga vooral kijken.
Hartelijke groeten,
Mirthe