De Maastrichtse Jennifer Romen was nog niet geboren toen de Amerikaanse choreograaf, ontwerper en componist Alwin Nikolaïs (1910-1993) aan het eind was van zijn enerverende loopbaan. Hij bedacht alles aan zijn visuele meesterwerken zelf: dans, licht, decor, kostuums, film- en diaprojecties. Mooi om te zien dat Romens eerste grote zaalvoorstelling, Delusion, eenzelfde magie ademt. (meer…)
In een half uurtje heel Terschelling zien, het lijkt een onmogelijkheid. Toch kan het. Choreograaf David Middendorp neemt ons in een scheervlucht mee over het hele eiland, van de ene kustlijn naar de andere. Zelfs het voor publiek verboden natuurbeschermingsgebied De Boschplaat wordt aangedaan. Zijn tovermiddel? Een drone met een camera.
Middendorp is een inventief choreograaf. Al jaren experimenteert hij met de combinatie van dans en video-animatie. Met succes. Hij scoort wereldwijd met zijn vaak hallucinerende beelden. Voor het eerst probeert hij het nu in de open lucht, en ook daar werkt het.
Voor zijn voorstelling Flyland betrok Middendorp een afgelegen stukje eiland waar zich, omgeven door machtige bomen, een enorme kuil bevindt. Het publiek neemt plaats aan de rand van de kuil en ziet een podium met een witte balletvloer en een houten luik. Daarboven verrijst een metalen constructie, verder is er niets dan de gitzwarte nacht. En zwart is hier nog echt zwart. Waar in een schouwburg de noodverlichting altijd aanblijft, kan de theatermaker op Oerol nog gebruik maken van de peilloze duisternis.
Dan gloeit er langzaam licht op. Twee figuren maken zich los van het struikgewas. Het lijken geestelijken, gezien de habijt die ze dragen. Ze bewegen zich richting het podium dat nu hel verlicht is. Er worden wat voorzichtige pasjes gemaakt, het losliggende luik wordt af en toe verplaatst. Totdat het met een klap wordt dichtgegooid. Dom. Voorzichtigheid is de moeder van de porseleinkast, weten we. De klap doet de vloer veranderen in een ijsvlakte die op scheuren staat. Steeds meer schotsen maken zich los. De dansers springen heen en weer om een veilige plek te vinden.
Het is alsof Middendorp hier de oorsprong van het eiland heeft willen laten zien. De vroege ijstijd waarin continenten op drift raakten en het oppervlakte van de wereld werd herschikt. Iets later blijkt het wit van de ijsvloer het wit van een wolkendek te zijn geworden. Met de dansers, ondertussen ontdaan van hun mantel, storten wij mee naar beneden om daarna in vogelvlucht over Terschelling te mogen scheren. Nederland van boven. Je snapt waarom die tv-serie zo’n succes was: zo heb je Terschelling nog nooit gezien.
Om een optimaal effect van beweging te krijgen laat Middendorp zijn dansers op een plankje met wieltjes eronder over de projecties heen en weer glijden. Hun nietigheid tegenover de machtige natuur krijgt zo extra nadruk. Als vliegen schieten ze heen en weer.
Aan dansen komen ze zo niet meer toe. Dat is jammer. Flyland wordt dan teveel een demonstratie van technisch vernuft met de dansers als zetstukken. Alsof Middendorp verliefd is geworden op zijn speeltje. Dat levert bij bij tijd en wijle zinsbegoochelende beelden op, dat wel. Maar het ontbreekt nog aan een goede balans tussen choreografie en techniek.
Foto: Saris & den Engelsman