De Nationale Opera had zijn Le nozze di Figaro uit 2016 al aangepast tot een veilige coronaversie, van twee uur zonder pauze. Aangescherpte coronamaatregelen maakten echter ook die uitvoering onmogelijk, waardoor enkel nog een online-project restte, ’tot onze grote spijt’ schrijft het gezelschap op zijn website. Toch valt er bij deze Nozze, in samenwerking met regisseur van het eerste uur David Bösch, dirigent Riccardo Minasi van het Nederlands Kamerorkest en regisseur van de herneming Maria Lamont, in je eigen thuisopera nog heel veel te genieten. (meer…)
Net zoals Mozart breekt Joachim Robbrecht een lans voor de liefde. Hij maakt een hedendaagse, gedecomponeerde versie van Le nozze di Figaro, haalt daar kunstenaar Marcel Duchamp bij, filosoof Gilles Deleuze, de liefde als revolutionaire kracht (Parijs 1968) en de economische crisis. Dat is best veel voor een uurtje theater.
‘Winners fuck, losers suck,’ flitst de video in complementaire kleuren. De jeugd van nu kan snelle beeldwisselingen aan en mag de wereld graag vangen in kernachtige uitspraken. Opera duurt absurd lang. Seks is ruim verkrijgbaar, je hoeft je alleen af te vragen of je wel zin hebt.
Jongeren in Mozarts tijd, ruim tweehonderd jaar geleden, piepten wel anders. De huisdienaren Figaro en Susanna willen trouwen, keurig binnen hun sociale klasse, maar moeten zich graaf Almaviva van het lijf houden: de baas vindt dat hij recht heeft op de eerste nacht met de bruid in spe. Met allerlei listen wordt de graaf afgeleid van zijn snode plan en teruggebracht bij zijn vrouw. Daar werd flink de tijd voor genomen.
Uiteraard is het de liefde die de verschillende werelden toch bij elkaar brengt. De machines van liefde en lust, met muziek als smeerolie, draaien al eeuwen.
De Turkse bariton Bora Balci zingt met zijn mooie stem niet alleen Voi che sapete en andere hits uit Le nozze di Figaro, maar ook ‘I feel like raping a chamber maid in a hotel room in New York’. Dominique Strauss-Kahn als een graaf Almaviva van nu.
Het toneel ziet eruit als een ontploft feestje: discobollen, chips, schuimrubberen matrassen, pakjes sap en feestwinkelartikelen liggen over de roze vloer verspreid. In die chaos wordt volop gestoeid en gezongen. Door iedereen; net als seks is ook opera gedemocratiseerd.
Alle associaties en conceptuele uitgangspunten leiden tot scènes die zo nu en dan vermakelijk zijn, maar samen de indruk nalaten van een verzameling losse flodders. De video van Tijmen Hauer is intrigerend, de muziek van William Bakker voldoet, de voertaal is gebrekkig uitgesproken Engels. Choreograaf Bruno Listopad zou ook een bijdrage hebben geleverd, maar zijn rol werd mij niet duidelijk. Janneke Remmers, Louis van der Waal, Amaranta Velarde González, Rick Paul van Mulligen doen hun best, maar overschreeuwen zich ook. En schreeuwen leidt zelden tot verheldering.