Daar staan ze met zijn tweeën. Strak in de houding, hoewel hun vroegere uniform nu wat losser zit. De mensen zijn al weg, maar er kan altijd nog iemand komen. Op 4 mei hoort er een soldaat te staan naast het oorlogsmonument. Het Friese gezelschap Pier21 maakte met Feteranen een prachtvoorstelling over herdenken, Indiëgangers en ouder worden.
Freark Smink speelt orerend en gewichtig de gereformeerde onderwijzer Douwe, die graag waardering krijgt voor zijn verzetsverleden en plichtsbesef, maar bang is voor de herinneringen die zullen komen als hij straks met pensioen is. Joop Wittermans is zijn tegenpool als de katholieke boer Sibbele die liever een grapje maakt en het houdt op ‘genoeg meegemaakt wat ik niet had willen meemaken’, maar die ‘s nachts door nachtmerries wordt geplaagd. Met hun nauwkeurige tekstbehandeling, precieze spel en komische timing zijn de acteurs een genot om naar te kijken.
Jos Thie volgt in zijn strakke regie het ritmische ritueel van herdenken: eens per jaar een eerbetoon bij het Tweede Wereldoorlog-monument met de Last Post, twee minuten stilte en het Wilhelmus. De voorstelling bestrijkt een tijd van 1984 tot 2018. Jaarlijks vormen Sibbele en Douwe een bescheiden erehaag met zijn tweeën. Op de plaats rust komen de verhalen. In de geestige Friese dialogen van Bouke Oldenhof kibbelen ze over het bestuur waar Sibbele pertinent niet in wil plaatsnemen, over hun kerkgemeenschap, hun werk, ouderdomskwaaltjes en verzetskruisjes. Maar als de jaren verstrijken gaat het steeds vaker over de herinneringen aan die andere oorlog daar in Indië, die ze niet kunnen delen met vrouw en kinderen, maar wel een beetje met elkaar.
Elke paar jaar, ziekte en ouderdom ten spijt, zien we de mannen op hun post staan. Hun eerbetoon aan de gesneuvelden voor het vaderland, al komen er steeds minder mensen naar de herdenking. De oorlog is al lang geleden. Maar ondertussen worstelen de mannen juist elk jaar meer met hun verleden en maken de trots en principes langzaam plaats voor twijfel en een sluimerend gevoel van schaamte en schuld. Twee ontroerende personages om niet snel te vergeten.
Foto: Jan Besliman
Joke Tjalsma (65) en Theun Plantinga (39) zijn twee acteurs van Friese origine met een staat van dienst die tot ver buiten de provinciegrenzen reikt. Het was de wens van schrijver Bouke Oldenhof om die twee eens samen te brengen in een Friestalige voorstelling, het liefst in een tragikomedie. (meer…)
In de benauwde omgeving van een te rijkelijk gemeubileerde woonkamer, met een prominente plek voor een harmonium, blikt boer Frans terug op zijn leven. Zijn dromen van weleer, de moeizame relaties met zijn familieleden (zijn vader voorop), de frustraties rond het runnen van het boerenbedrijf; alles komt voorbij in de lange, Friestalige monoloog Wat Soesto! (Wat moet je!) van Freark Smink, die zelf de tekst schreef. (meer…)
Het gebeurt ergens halverwege de eerste helft, tijdens het eerste spectaculaire nummer waarbij de paarden betrokken zijn. De ruiters halen bloedstollende acrobatische toeren uit op de in cirkels rondrennende dieren. Ze kruipen eronderdoor, maken een soort salto, draaien zich op de rug van het paard om. Terwijl de Friese paarden in volle galop voortdraven voel je de spanning bij het publiek. Als hier ergens iets fout gaat is er geen vangnet. Maar waarom zou het fout gaan? Het zijn door en door getrainde artiesten die zo’n beetje vergroeid zijn met hun dieren. (meer…)
