In Bedankt voor het luisteren snijdt performer en maker Wouter Haaksema het thema queer aan in de context van religie. In een dialogische schets met een Barbie-pop Christa geheten, die de afkeurende christelijke stem laat horen, passeren de beperkte mogelijkheden de revue die een jongere homoseksueel heeft om geloof en homoseks met elkaar in balans, en als het enigszins mogelijk is, in harmonie te brengen.
Vrouwelijkheid bij mannen – de negentienjarige performer Wouter Haaksema merkt dat zelfs de homogemeenschap er moeite mee heeft. We horen hem op een voice-over de zinnetjes voordragen die hij op datingapps tegenkomt: ‘no femme’, ‘respect my taste’, ‘masculine please’. Die focus op ‘mannelijke mannen’ lijkt zeker beperkt, want wie Haaksema in Fem(me) Out ziet bewegen, kan haast niet geloven dat hij níet iemands smaak zou zijn.
In zijn korte performance wisselt de ranke Haaksema (in juli 2024 afgestudeerd van de Amsterdamse theateropleiding PACT+) liederen en poëzie af met dans en lip sync. Tijdens de opening laat hij – terwijl hij lippenstift en mascara aanbrengt – een stukje horen uit de podcasts die hij voor zijn performance heeft opgenomen. Aan een vriendin stelt hij vragen over zijn vrouwelijkheid, maar zij loopt soms even vast. ‘Ik vergeet het weleens, dan begin ik over ongesteld zijn alsof jij wel weet hoe dat is’, zegt ze. Maar dat maakt hem niet minder man, denkt ze, want dat is hij toch echt wel.
Op dat moment hebben we hem nog nauwelijks zien bewegen, maar naarmate hij meer laat zien, wordt steeds duidelijker waar haar typering van haar vriend vandaan komt, die volgens haar ‘zijn vrouwelijkheid niet acteert’. De make up staat hem erg goed, hij beweegt vloeiend op hakken en niets ervan doet denken aan het grootse acteerwerk van de drags; hij is het echt zelf en ik denk bij mezelf: hoe bestaat het dat hij zonder veel moeite ‘vrouwelijker’ is dan ikzelf?
Ondertussen stelt hij veel terechte vragen aan de homogemeenschap en zichzelf over die voorkeur voor masculiniteit in mannen. Ziet hij een man zoals hijzelf dansen op de dansvloer, dan voelt ook hij zich niet direct aangetrokken tot die uitgesproken vrouwelijke trekken. Tijdens de pride verlaat een nieuwe masculiene vlam hem in een oogwenk voor een mannelijker type. Seksisme, denkt Haaksema, het resultaat van normatief denken.
Waarom noemen we het eigenlijk mannelijk/masculien versus vrouwelijk/feminien? Als er mannen rondlopen zoals Haaksema is dat toch voldoende bewijs dat veel zogenaamd ‘vrouwelijke’ gedragingen helemaal niet gendergebonden zijn? Na afloop van Fem(me) Out ben je een hoop goede vragen rijker.
Foto: Isabelle van Putten