Bladgroen: dat is de juiste en mooiste benaming voor het stralend groen dat overheerst in de voorstelling Farfalle door het Italiaanse gezelschap Compagnia TPO, afkomstig uit Prato in Toscane. In het festival De Betovering in Den Haag brengen ze de Nederlandse première uit, voor de jeugd, maar visueel en danstechnisch is er ook voor volwassenen veel te beleven. De groep werkt veelvuldig met beeld, kleur en geluid. In ruimtelijk opzicht verbeeldt het groen een reusachtig, gebogen blad waarop projecties oplichten. Twee danseressen, in het wit gekleed, bewegen zich sierlijk over de telkens anders uitgelichte speelvloer die de suggestie biedt van een weelderige botanische tuin.

Het kan toeval zijn, maar juist dezer dagen is een weergaloos mooi boek verschenen van de zeventiende-eeuwse vlinderdeskundige Maria Sibylla Merian, over de transformatie van vlinders in Suriname van ei via larf en pop tot vlinder. Het boek heet Metamorphosis insectorum Surinamensium en kijkend naar Farfalle kan het niet anders dan aan de vlindertekeningen van Merian te denken. Regisseurs Francesco Gandi en Davide Venturini erkennen in hun toelichting op de voorstelling dat historische illustraties hen hebben geïnspireerd. Een andere bron van kennis ontlenen ze aan het werk van de Franse tuinarchitect Gilles Clément en zijn boeken over wat hij noemt ‘het derde landschap’. In deze ontwerpen overheersen de vloeiende vormen, en ook die vinden we terug in de voorstelling.

De voorstelling opent met een ronde bal die heen en weer zweeft tussen de danseressen. De bal opent zich langzaam en als projecties op de speelvloer verschijnen tientallen stippen, als eitjes. Langzaam transformeren die tot larven, rupsen en uiteindelijk de vlinder. Opvallend laat introduceert de regie de vlinder zelf; het stadium van rups krijgt in visueel opzicht alle ruimte. We zien duizenden rupsen krioelen over het groene blad, ze zijn met licht geschilderd in de meest extreme kleuren felrood, blauw, geel. Kleuren waarvan je niet verwacht dat ze in de natuur voorkomen, maar dat doen ze wel. De danseressen nodigen de toeschouwers uit de vlindervormen te volgen op de dansvloer.

Farfalle is een voorstelling over metamorfose. Dat is de parallel met de natuur, met de vlinders. De twee danseressen ondergaan ook telkens een metamorfose: ze verbeelden nu eens gewichtloosheid als van een vliegend insect, dan de zwaartekracht door zich laag over de grond te bewegen in perfecte gestileerde bewegingen. Het slotbeeld is prachtig: eerst is de blauwe lucht helemaal leeg en dan opeens verschijnen er duizenden vlinders, een warreling van kleur en beweging. De ontwerpers hebben goed naar de vlindervleugel gekeken met de vlekken en de diverse schakeringen. Poëzie en insect komen verrassend samen. Deze voorstelling is een bijzondere kennismaking met de dansante, serene wereld van de vlinders: even fragiel en ijl als kleurrijk.

Foto: Henny van Heulen